Tekstweergave van 566_6l_1_0002

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
• jammeren en klagen 0 er de ba nqe tijden . maar wier ceniq ideaal het is er zelf met eigen leven . eigen ge zin. eillen inkomen en k..pi- t..al onqcschonden doorheen te komen Hun eenige bijdrage tot het verzet en tot het winn en \ au den oorloq IS schelden. hard schelden op den \ ijan 1 - hin nen kam....s dan "el te verstaan. Zij denken er niet aan eenig off er t bren gen in 'elk-en vorm dan ook . Komt het aan hen toe . dan volqen zij onmiddellijk de lijn van den gering ten weer tand. Wordt hun zoon opgeroepen. da 1 moet hIJ gaan wam anders komen zij in mOCI ijk- hed en, Zij zijn egoï I h en laf al heboen zij en mond vol van groote woorden Zoolanq denken. dat er geen ge aar bij I urv en zij nOIJ el een e n illegaal blad in te kijken of stiekum naar de Engelsch ra 10 te luisteren. Ia a r vraaq hun niet om een flinke bljdraçJl' voor d v erze tsac tle of oin huisvestin g voor een opqejaaqden of zelfs maar voor iemand. die ztch wat achteraf mo et houden . Dan zijn e bezwaren legio. Het is beschamend hoe gering het aantal nog van hen , die door deun oorlog werkelijk in de ziel zijn gegrepen , die voelen wat er op het pel.staat en die ber eid zijn alles ten offer te brc rrqcn in deze historische wereklworsteling. De groote mass a kent niet de berei held tot het offer zonder welke geen enkele groote overwin- ning wordt bevochten. De-ze slappe, zelfzuchtige houding sti l onnoemelijk vee l kwaad. Zij doet de aanslagen van onzen vijand gelUKken, zij s pee lt de .S.B.--propaganda in de kaart. Want wat de [onqe menschen ; n deze propaganda het meest toespreekt is het vertoon van kracht. is het beroep op het offer, dat voor de vestiging der nieuwe orde geel cht wordt. Wie eens e-en blad als "Vorming ", orgaan van den N.A.D., inziet. beseft hoc dit. zij het ook valsch, idea lisme vat kan hebben op dê jeugd. Wij staan nu voor de laatste en zwaarSle periode van onzen . triJd. Zij zal van ons de uiterste Inspanning vergen. Ieder van ons begrijpe, dat wij thans allen frontsoldaten zijn . Moedig , vastberaden en oobuigzaam zij onz ,e houding. De slappelingen, die zich to t dusver afzijdig probeerden te houden. moeten wij door ons kloek l1«1rag me-esleepen en bezie-len. Ook zij moeten besellen . dat het nog tijd 1 hun houding te herzien. Wellicht zal de overweldiger ons nog zwaarder lasten opleggen om on nog dieper voor zijn geweldctaarsvuist te doen bukken. Hij vinde dan tegenover zich een sterk en een gezind volk. dat bereid i tot het uiterste verzet. Ieda- ta op zijn post en weigere verder' alle aan welken maatregel ook, die ons vo nog langer probeert te knechten. Niemand melde zich aan, wanneer hij wordt opgeroepen. niemand levere iets in dat gevorderd wordt, niemand verrichte «nigen dwangarbeid in ons land of daarbuiten. Deze houding zal zware ollers kooten . Wij moeten ber 'd zijn die te brengep. Ons geld. ons huis. onze positie. ja. als ' t noodig is. ons leven moeten wij, evengoed als de piloten , die wij zoo graag over ons hoofd hooren vliegen om hun gevaarlijk werk te doen . veil hebben voor de bevrijding van ons vaderland. En ieder, die thans de herbergzaamheid betracht, die thans over de geheele linie weigert den vijand ten !lenste te stäan werkt daaraan mee. , ederl herinnert u den ddpperen strijd uwer voorvaderen tegen een overmachtig en vijand. Ook toen zijn cr zware offers lIe- bracht. i er kostbaar bloed gestort, maar het einde was de over- wmning, die ons de geestelijke vrijhC'id bracht. Laten wij nog in deze laatste ure toon en, dilt wij die gel' telijke vriJheid ook nu nog waard zijn. Wanneer de crisis komt vinde zij ons bereid ons deel van den last tot het einde toe te dragen. Wie durEt te bidden om de bevrijding, moet er ook voor durven strijden en li dcft. De invasie in Europa taat voor d deur. W'd r die zal plaats hebben, weet niemand. Moet ook ons land s...holJ tooncel van den eind trijd zijn. dan sta hier een geestelijk krachtig en oller- bereid «Ierland gereed om den op te vangen. land af Van onze houding DU, hangt de hoop voor een herboren eder- cd land uI herrijzen - zeker, maar slechts dan Wiln- netr ons volk zelf die herrijzeni door innerlijke kracht voorbereidt. TER De gebeurtenIssen van de laatste zes weken lil on s Vilderfdnd zijn een mengl'lin g van bemoed igende en minder bemoc ende dingen. Aan de zijde van de bezettende maatregelen ten is dd t een complex \ an hebbende de weerb are mannen voo r zoovei'l mogelijk naar Duitschland te brengen. Het w..er in krijgsge vangen - (hap l1>rug voeren van de in 1940 ontslagen krijgsgevangenen, de aanmeldingsplIcht van de 18- tot 35-jarigen. de wegv oer ing van een groot aantal studemen. zijn d arvan de voornaam te. Deze maatregelel1 zelf hebben wij echter niet in de eer ste plaats op het oog . Natuurlijk hebben zij op zich zelf ook een meer ol minder bemoedigend aspect. Allereerst denken wij daarbij aan hel leed. dat door deze ongehoorde en onrechtmatige maatregelen over t.illooz c gezinnen word t uitge stort. Ons volk begint er weet van te kr ijgen wat het is. als de dichter v an Palm 66 zegt : mensch op ons hoold doen rijden. zit misschien ook iets voldocrrinqqcvends in. De vijan • wan- tro uwt ons. En fiij vindt het de moeite - wij moeten zeggen moeite - " aard om ons \(/ 9 te werken Dat verheugt on . geven. beteekei t voor ons: meevechten' Alle cel t den vijand moei mo ' ten samen. die Amerikanen. Eng lschen . Russen. Fran chen en de volken van de andere bezette qebiéden den Duitseher berok- kenen. moeten hem op den duur op de knieën brengen - Uit die verz.amelinq van moeiten mag de moeite, die "ij kunn n gd"en. met worden gemist. W, nt de Duitseher vecht tegen n lanqz am maar zeker groeiende militaire overmacht. Wij kunnen d conditie -aa rln de Duitseher moet vechten aanmerkelijk v rsl vanneer wij. met alle andere bezette qcbieden . hem als een molen - neren. s. en aan zijn hals hangen of. op zijn minst . hem als l'en steen op d rnaaq lîggen . En dan. Hoe onverteerbaarder hoc beter! ....• De menqclinq van bcmocdiqerrdc en minder bemoL-digende dinqen is vooral (Jelegen in de reacties \'<111 ons volk op de bovengenoem- de maatrcqclen. Daaruit moet blijken of ons volk zijn taak in dezen oorlog , het zijn van een molensteen aan de hals van den Duits her. ziet en of het reid is die taak mc t al de daaraan verbonden risico 's op zich te nemen. Er wonen wat dat betreft twee zielen in het Nederlandsche volk. De c rsre ziet de historische taak; dje thans op het Ned rland- sche volk rust. goed . Zij bl"Jrijpt. dat. als wij llhans niet met aBe macht en alle overgave waarover wij beschikken , ons deel bijdra- gen aa n het behalen van doe overwinning. dit groote s 1ild zal doen aa.n het Nederlandsebe volk zelf. Niet alleen en niet in de eer ste plaats. omdat derd mogendheden dan na den oorlog zouden kunnen zeggen dat Nederland zich zoo slecht gC'houden heeft en DE RADlO·S. Zoo zij ons aller houding: Niemand levere vrijwillig zjjn to stel in. Men wilchte tol het e.v. gehaald wordt. Het advies "een oud toestel inleveren" volge men nier. We ontzeggen den vijand het r cht van verbeurd verklaren op grond van art. 46 van het L.O.R.• dat zegt: "De bijwn- dere eigendom kan niet worden verbeurd verklaard". Indien een oud toestel in Uw bezit is, stel dat dan op, zoodat bij den rool een waardeloos d,ing den bezetter in handen valt. Verberg Uw goede I zoo, dat ge. %00 mogelijk, knnt blijven luisteren, en zorg het bij den omslag direct onder UW bereik te hêbben. Aanvaard de leuze: geen enkel toestel in 's vijands )land. dilt het daarom lIlaar nil't te veel praatjes moet hC'bben en tJat het . dus ook wCll een veer kan laten . bij de eindafrekening, m3 vooral en in de eerste plaats omdat een volk dat gewikkeld is in een strijd op le'ven en dood, nal'ionale zeil moord pleegt. als het niet mN alle mitt MeeIe en gee stelijke kr waarover het beschikt. meevecht, • . Degenen. die zoo ingestl'ld zijn. denktn bij alle punten. waal'bij ve rzet van ons volk jegens den Duitscher te pas komt: Hoe zullen wij als vólk uit de'1en oorlog te VOOrSchijn komen? Heeft ons volk zijII. nationale plicht v ers taan? De andere . ziel in het NederIandsche volk vat scher. zaken wat kal- mcr op. De aldus bezietden bekomtnerl'n zich niet zoozeer over aspecten. Zij hebben een hekel aan den Duit- ' W ant zij hehben last van hem. Last op mate- riee l gebied. Last ook wel op geestdijk 9 bied . Maar zij blijven cr wel zich zeil om. De oorlog is een arg umer:t hoort men ntl nog steeds!) Het beste is. je lnaar kalm te houd..n. Het t evene- ml'nt. Maar je kuot er l1iets aan doen. Die wordt 00 buiten on s om üitgevochten . Wij hebben immers gecapituleerd. (Dat reuzen- er nu om Iloe rollen we door dezen oorlog heen? Bij a ll punten, waar verzet tC\jen den DuHscher mogelijk aan de orde komt, denken de z?,da",igcn niet: Wat e1scht de 'nationale zaak van mij? Zij denkelI uitsluitend hieraan : Wat is voor ons in de !legev..n situatie het gemakkelijkst. En al naar dat het antwoord op die vraag luidt. wordt hun houding ten aanzien van verzet be - paald. En, aangezien het Neder volk sHm ls, van slimmig- heidje s houdt en zelfs den duivel te slim af is. dan zich • menschen. hd den' tegen hem te verzetten, komt er bij deze groep menschen van ver- z t niet al te veel tere cht. . .. • ( Tegen den achtergrond van deze tegenstelling in het Nede rland - sche volk moeten wij de stakingen zien . di e nu ongeveer een maand g..l..den hebben plaats gevonden. En dan achten wij die s ta kinq en een bemoedigend verschijnsel . Want zij waren een symptoom hier- van dat een groot deel van het Ncderlzndsche volk bereid bleek over te gaan tot een nattonaal verzet. waarvan men zeker wist dat bet persoonlijke offers zou ve rgen . Een ve rze t, dat de uiting was van een qekrenk t nationaal Ilevoel en waarbij de qednch n-: I loc rollen we er doorheen? verdronqeu werd door de gedachtc. \\' i j zijn als volk in verzet , in len eenig mogelijk en vorm van v... rzc t. die bij dit onrecht past, dc protest stakinq. Het heeft geen :in achteraf te discussieeren over het nut va n zulk een stakjnq. Die discussie zou alle en aan de orde kunnen komen als men in dele stakingen meer zou zien willen dan een spontaan protest. Wl] ureenen dat men de st akingen van 30 April en I Mei uitsluitend :00 moet zien en niet als een midd I 0111 den Duitseher iets af te dwingen . • Als tact isch strijdmiddel komt de staking. naar onze meenluq , alleen dan en eerst dan aan de orde. wanneer zij geproclamcerd wordt- in samenhang met de uitvocninq van militaire plannen der geallieerden. Daarom moet men met het proclamceren van stakin- gen voorzichtig zi]n. Want als wij de staking als tacti sch strijd- middel beziqen. moeten wij overtuiqd zijn dat het tactische doel dat wij er mee willen behalen, de slachtoffers. die zij met zich breng t recht aa rdiqt. Wij kunnen ons zulk een stakinq alleen maar a ls wenschelijk indenken ill samenhang met bepaalde milita ire opera- tics. Wij kunnen ons echter ook Zi'er goed indenken dat zulk een situatie zich in het verloop van dezen oorlog niet zal voordoen. Men mod daarom voor zulke zaken het con signe uil 1.olJ(l..n afwachten . '\)e beteekenis der staking van 30 April eo 1 Mei was ...chte r dat men er nil'ts mee wild behalen, dat men alleen maar tetJen het grove onrecht zijn stem wilde verheffen . DC'Ze stakingen werden niet en niet geleid. Hier sr-ak het vtlk als volk de Joden . wat er leelde in zijn hart. Zooals dat indertijd het g v-al WiLS toen JIJen te Amsterdam staakte om de straatterrC1.lr Protesteeren. getuigen. kan plicht zijn voor een volk. Hier was de plicht tot zulk een getuigenis. De sla chtoffers van deze stakinn mod men (hUI ook zien als getlligen. En daarbij b..denken d ilt an andl'r woord voor getuige het woord martelaar is. .. .. Toch moeten wij de geestkracht en de opoffel;ngsgeziodheid . die aan deze s.taking bij velen ten grondslag lag. niet ovels .m en Want al beteekende deze staking een overwinning van den gOfden geest, de gang van zaken met het vragen van Ausweise. is een overwillni-ng van den kWaden En dat gebeurde hij d... z('lfde • Dat het vragen van een Ausweis om aan werken in Dllitschland s aanvankelijk aan vden duidelijk. Toen dan ook en, nuar velen meenden, ook aan krijgsgevangenschap te ontkomen. verkel'l-d is, de landelijke beyolking midden April in de gelegenheid gesteld werd zulk een Ausweis te verkrijgen W\dren er massale groepen . di.· dit weigerden. Men bl"Jreep dat het vragen van een Auswl'is" door hen , die de Duitscher hier \Vi-klc laten. de deportaties van de ande- ren mogdijk maakte. Men begreep dat het vragen van een Ausweis registratil' bet ...e- kende en dat deze registratie niet anders is dan een aanmelding. En aanmelding was en is verkeerd. Men mag ni'et vrijv.'Îlli(J zi jn kop in den strop s teken. Plotseling is deze goedl" houding ingezakt. Algemeen is de be- volking door een manie aangegrepen om zich van Au sweise t .· voorzien. H..t massale verzet. hét nationale front van de ééne daaä: Wij gailn njet, want het mag nietl schrompelde ineen tot een op telsom van individueeIe slimmigheidjes. tot een run van honderden en dnizenden om eën papiertje ten einde het veege Iijl te redden. De tactiek vun: HOI' red ik mijn huid ? heeft het weer eens ge- wonnen. De vraag: Wat is '.lijn plicht? is weer eens door zel'r wlen gebagatelliseerd. Waarom? Terwille van een vermeend per - soonlijk belang. TeJ'\Wille van een dubieus ti;delijk voordeel. \V.·ont wie gelooft nu aan de soliditeit van Duitsch papier? Dit geschiedde door hen , die wd wisten hoe het moest en d i.· zich in vele opzichten bij andere gelegl'nheden (b .v . bij dl' '10ed gehouden hadden. . .• Dit all s noopt "I' toe om ons maar nil't al te Zl'l' r te vedJ('ffl'n op onze verzetshouding. En wij moeten in ons verzet Ill't maar nid al te zeer v('rwachkll Van het massale en het grootscheepsche. Wat wij noodig hebben, is een vaste koers, die berust op een innerlijk doorleefd beginsel. Het is vaak gemakkelijker om onder den indruk van een massale beweging me te doen aan gevaarlijke dingen. dan om, alleen sta, nd e, voor ons eigen qevnl , het simpele verzet, dat voor Je hand ligt . vo l te houden. Hulde aan hen, d ie ook en jui. t nu, in de zaak der Ausweise voel bij stuk houd en, Het is juist dat simpele verzet, dat uit ge- loofsmeed en karaktervastheid qeboren wordt. het verzet, doorge- voe rd in a lle dingen van het dagelijksch leven. dat wij moeren hebben en dar de kracht van ons volk uitmaakt. TWEE DUIZEND VAN DE ELF DUIZEND. In een beestenwagen, Van de 11.000 berocpsmilitairen, die zich hadden moeten melden voor het wegvoercn in krijgsge /anqenschap, zijn er nog geen 2lXlO in Amersfoort verschenen. Het vervoer geschiedde in dichtgespijkerde beestenwagens, dil' slechts gedeeltdijk voor uienschenvervoer waren ingericht. Zoo gi:1g het de grens over naar Duitschland. Wie volgt? . Geen Fiere Nederlander late zich zoo vrijwillig wegvoeren. VRIJWILLIG KRIJGSGEVANGEN...... DAT NOOIT. De oproep van den Wehrmachtsbcfehlshaber van 29 April j.l.. waarbij aan het "voormalige Nederlandsche leger " bevolen wordt zich opnieuw in krijgsgevangenschap te beqevcn. heeft alom in het lanJ hevi\l> beroering gewekt. En tere cht! De spontane protest- die op lal van plaatsen zich op nbaarden in hel nl'erleggen dl'r werkzaan1heden , waren niet alleen volkomen begrijpelijk. doch ook gerechtvaardi\Jd. V/ij staan hier "'I'er voo r ecn daad van verregaande willekeur v den bezett er van ons lan-d. die nooit voor eenige rechtsver- kracJlting teru\Jdil'nst om zijn doel te hereiken co zijn belang te dienen. Na de I'aste uitbarsting VlUl verontwaardiging echter nuchtere hezillJ1ing geboden en loont het de moeite dezen nieuwen aanslag op de vrijheid onzer wel'Tbare mannen <"Cns rustig onder het oog te zien . Het is in de krijgsgeschiedenis inderdaad een novum. dat na capitulatil' een geheel 11'\11"'" oncwoorwaardelijk op vrije voet;'n ","o/ut gesteld . Dat gjt niet s met cenige "grootmoedigheid" van den Fiihrer te maken heeft. spreekt vanzelf. Duijschland zag in ons l'en br uikbilar en g,' willig instrument voor zijn eigen politiek I'n meel.de vlak na de capitulatie nog ons met dergelijkll maatregelen voor zich te k,ulIlen winnen. Het had cr hovet'dien zelf het \jr()Qtste belang bij 0111 het economisch leven, dat geheel in dienst van het DuitschE; rijk werd gesteld, JJier zoo Spoedill mogt"lijk te hCll'stell,>n zoo .gOL-d moge.lijk te doen functioneerl'n. 1\an het weidsc;he gebuar der vrijlating lag niets anders dan het grolste eigenbe,jang ten grondslag. Langzamerhand drong hct echrer tot den overweldiger door, dat ons volk te slim was om zich op zulk een wijze te laten vangen en dat het zijn verfoeilijk gewelds- regiem bleef haten en verachten. Het roer wcrd dus olllQC\jooid en de worden .en de verhoudingen in de bezette gebiedel1 zich al meer toespitsen. hecht de tyran al ntinder waarde aan het masker van ...delaardigheid, waarmee hij in het begin zoo graag voor het voet- lioht tr ..d. Onbeschaamd strekt hij nu de sohendende hand uit naar a l""s Wilt hij meent. dat nog binnen zijn bereik ligt. al een laatste poging om zijn wan ele positie daarmee te schragen. . . Positie. hardnekkig weigeren, In dit licht hebben wij de bekendmaking van 29 April te zien. Het Duit" e militair belilng liet onze krijgsgevangenen vrij, het - zelfde militair belang roept hen nu terug. De dreigende invasie drijft hem er toe beslag te leggen op ' a)le weerbare mannen, die ons land nog herbergt en door interneering van het gehede be- roepskader en de reserve olficieren een hermobilisatie te verijdl'len. Een niet onbelangrijke nevl'nbedoeling van dC'll vijand is onge- twijfeld. voorzoover het de .gewone mtliciens betreft, op eenvoudige I'n snelle wijze een groot aantal ilrbeidskrachten in handen te krijçJen. Reeds in den vOl'igen wereldoorlog was de arbeid der krijgs - gevangenen een h,etor van h te'kenis voor de l'cononlisohe oor- logvoering . Door vooraanstaande Dllitschers is onomwondcn toege - geven. dat DU'Îlschland zijn economisch leven niet in stund had knnnen houden zonder den arbcid del' krijgsgevang nen . De krijgs- \!"van\lenen \'oTlllden een onmisbaar deel van het economisch op slinksche wijze tol stand gebrachte, gevangenneming onzer beroep officieren in Mei van het vorig jall" was daar een teekenend voorbeeld van. Naarmate de oorlogskansen voor Duitschland al ongunstiger