Tekstweergave van AB-03_35-1970_0015

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
10 11 zoals die nodig zijn in grammofoons, bandmagnetofoons en huishoudelijke apparaten. Vele artikelen van deze laatste categorie verlaten kant en klaar de fabriek, ter- wijl bijvoorbeeld de ingewikkelde telefoon kiezers naar een ander bedrijf gaan om daar met andere delen tot één geheel te worden samengesteld. Het produktieschema van E.M.F.-Dordt: het vervaardi- gen van generatoren voor het opwekken van elektrische energie en het maken van draaistroommotoren, die elek- trische energie omzetten in mechanische kracht. Die ge- neratoren worden gemaakt tot een vermogen van driedui- zend kW, de motoren in principe tot elke gewenste capa- citeit. Het is een vanzelfsprekende zaak dat elektromoto- ren, die worden gebezigd voor het aandrijven van venti- latoren in onze verkeerstunnels, een volslagen andere ca- paciteit hebben dan de motoren die de E.M.F. levert aan bijvoorbeeld de olieraffinaderij van de Shell. De vizier- schuiven in de stuw bij Hagestein —waarvoorde E.M.F. eveneens de motoren leverde —dienen een ander vermo- gen te hebben dan de motoren die geleverd worden voor pompen, Jacobsladders en meer van deze krachtbronnen. Het bedrijf aan de Parallelweg is tot in alle hoeken op die verscheidenheid van eisen en verlangens ingesteld, ook al is de grondvorm overal hetzelfde: een gietijzeren of plaat- stalen „huis", waarin rondom een feilloos passend anker, een ingewikkeld samenstel van koperen wikkelingen wordt aangebracht. Voor een aantal van de onderdelen staan in het bedrijf volledig geautomatiseerde machines, die in hoog tempo bijvoorbeeld de statorplaten ponsen. In elke motor wor- den vele tientallen van deze platen gebruikt. Daarnaast zijn er talloze onderdelen waarvan de vervaardi- ging een zeer hoge vakbekwaamheid vereist. Het aanbrengen van de vormspoelen en hetwikkelen van de koperdraden — zeker in de zeer grote machines — vereist een gedegen inzicht en hoge mate van vakbe- DRAADPRODUKTEN EN METAALWARENFABRIEK N.V. kwaamheid van de wikkelaar. Het goed kunnen lezen van de ingewikkelde werktekening is bij tal van deze be- zigheden een eerste vereir.te. Hoe nauwkeurig elke afde- ling ook werkt, de E.M.F, neemt geen enkel risico wat betreft het feil loos werken van de eenmaal geleverde mo- toren. Elke motor, die het bedrijf verlaat, ondergaat een grondi- ge test. Eerst dan, als geen enkele fout meer kan worden gevonden, wordt het produkt verzonden. Met name op de binnenlandse markt heeft de E.M.F, naam gemaakt. Niet alleen levert zij machines aan kleine bedrijven, zeer veel motoren gaan ook naar ondernemin- gen die de motoren verwerken in grotere eenheden. E.M.F, levert veel motoren aan bijvoorbeeld Shell-Neder- land, hierdoor kunnen E.M.F.-motoren over de gehele we- reld worden gevonden, bij voorbeeld raffinaderijen in Venezuela, op de Griekse eilanden, in Tsjecho-Slowakije, op de olievelden bij Teheran, in de suikerfabrieken in In- donesië en in vele andere landen. De 560 medewerkers van de E.M.F. — van wie er rond honderd in Rucphen werken - zorgen er op die manier voordat dit Dordtse bedrijf over de hele aardbol bekend is. Een reputatie van heel veel pk! ALLE SOORTEN DRAADVERWERKING OPDRACHTEN - MODEL- OF TEKENING LEVERING ALLEEN OP: o.a.: betonbouw kippenlegbatterijen staalmanden voor cashandcarry Edinsonstraat5-Dordrecht-Tel.: 3 64 32 Fokker Dordt maakt geen complete vliegtuigen, Het bedrijf neemt een groot deel van de aanmaak van onder- delen en de samenbouw daarvan voor zijn rekening van projecten, waaraan het grote Fokker-concern werkt. Op het ogenblik zijn dat van de Fokker Friendship (de be- faamde F 27, waarvan de produktie zich nog steeds in opgaande lijn beweegt) het rompvoorstuk, bestaande uit de cockpit en het vracht-bagagerulm, het middenvleugel- stuk met de motorgondels, de staartstukken en bepaal- de reservedelen. Van de Fokker Fellowship (oftewel de F 28), het eerste Nederlandse straalverkeersvliegtuig, maken de Dordtse vliegtuigbouwers de kielsectie, de zijschalen en een verwarmingssysteem van roestvrij staal onder meer tegen ijsafzetting op de vleugels. Tot de fabricage van deze objecten beperken de activiteiten aan de Mijl- weg zich overigens niet. Het bedrijf leverde ook zijn aandeel in de produktie van de Starfighters, werkt samen met buitenlandse vliegtuigfabrieken en maakt voorts verschillende typen -radar-antennes en tal van industriële produkten, waarvoor bijzonder'hoogwaardig laswerk is vereist, iets waar ze bij Fokker wel raad mee weten. Een omvangrijk programma dus, dat technisch en qua aflevering minutieus past in de totale produktie van het Fokkerconcern. In dit grote verband wordt nauw samen- gewerkt met het Fokkerbedrljf in Amsterdam. Andere vestigingen van het concern zijn Avio-Diepen te Rijswijk, de Belgische fabrieken SABCA te Haaren en Gosselieen sinds kort de Aviolanda-fabrieken in Papendrecht en in Woensd recht. Het bedrijf ging op 1 mei 1954 deel uitmaken van het concern. Tot die tijd vormde het de afdeling vliegtuig- bouw van de Koninklijke maatschappij De Schelde in Vllssingen (Scheldemus, Scheldemeeuw en later, in sa- menwerking met Aviolanda,de DornierDo-24-vlïegboot). Juist toen, nadat men zich in de eerste na-oorlogse jaren met allerlei andere activiteiten had beziggehouden, zoals de bouw van autobussen, sloepen, scheepsschoorstenen, ketels enz., de vliegtuigopdrachten weer binnenkwamen volgde de omzetting van Schelde- tot Fokkerbedrijf. De Dordtse vestiging van Fokker is een steeds belangrijker plaats in het concern gaan innemen en deelt ten volle in de onstuimige groei van het geheel. Het bedrijf telt nu 850 personeelsleden. Er wordt, vooral voor het technisch personeel, bijzonder veel aandacht be- steed aan de opleiding. Wie mocht denken dat de vlieg- tuigbouw zo langzamerhand wel aan het eind van zijn revolutionaire ontwikkeling is gekomen heeft het mis, Integendeel, de vooruitzichten zijn zodanig dat aan steeds hogere eisen voldaan moet worden en dat daar- door steeds hogere eisen gesteld zullen moeten worden. Dat vergt niet alleen een technisch- maar ook een per- soneelsbeleid, dat ver vooruit grijpt. Het feit dat Fokker in elke leerling van de eigen bedrijfsschool, die zijn diploma's behaalt, zo'n slordige tien mille investeert spreekt wat dit aangaat al duidelijke taal. De opleidings- mogelijkheden bij Fokker zijn bijzonder groot. Er is een speciale afdeling om het cursusprogramma dat niet alleen vakgerichte opleidingen maar ook cursussen in de mo- derne talen omvat, te organiseren en te begeleiden. Elke cursus wordt afgesloten met een examen. Het niveau is van dien aard dat de onderwijsinspectie het bedrijf er toe gerechtigd heeft die examens zelf te doen afnemen. Het moderne personeelsbeleid, dat men bij Fokker voert, heeft uiteraard ook zijn vergaande consequenties in de sociale sector. Verouderde opvattingen heeft men rigoureus weggevaagd. Het zou ook moeilijk anders kunnen in een bedrijf, waarin de kwaliteit van ieders werk zo verschrikkelijk belangrijk is en waarin dus ieder persoonlijk en allen tezamen grote verantwoordelijkhe- den dragen. De grondige vernieuwing van de N.V. Hollandse Basal- tine-Tegelfabriek heeft dit bedrijf tot de modernste te- gelfabriek van West-Europa gemaakt. Niet alleen wat betreft het vernuftige produktieproces, dat de nieuwe fabriek gaat volgen, maar ook wat de capaciteit daar- van aangaat is zij onbetwist koploper geworden. In zijn huidige staat is het bedrijf te zien als imposant resultaat van de zelfs voor insiders verrassende ontwikke- ling, die de betonwarenindustrie doormaakt. Een ont- wikkeling, die de welhaast onmeetbare afstand tussen am- bacht en procesindustrie in nauwelijks een decennium heeft overbrugd. De H.B.T., zoals de „roepletters" van dit gerenommeerde bedrijf luiden, maakt tegels in aller- lei soorten en afmetingen en voor velerlei doeleinden en toepassingen. De in 1914 als dochteronderneming van een Duits bedrijf - Basalt AG Linz - gestichte fabriek is in dit opzicht zich zelf trouw gebleven. Met dien ver- stande dat het produktieprogramma in de loop der jaren en vooral na de oorlog toen het bedrijf in Nederlandse handen was gekomen, aanzienlijk is uitgebreid en niet alleen tot de fabricage van tegels beperkt is gebleven. Voor het overige is er, sinds besloten werd van het fijne materiaal, dat in Duitsland bij de winning van basalt vrij kwam, ook in de Nederlandse vestiging ba- selttegels te gaan vervaardigen, bijzonder veel veranderd, Zelfs de man, die van tegels niet meer weet dan dat je er op kunt lopen, zal bij een bezoek aan de nieuwe fabriek onmiddellijk zien dat bij de H.B.T. de tegel fabricage volgens de modernste principes verloopt. Het is heel imponerend de grote, volautomatische tegel- persen, die de nieuwe fabriekshal beheersen, in werking te zien. En behalve dit zal ook de ingenieuze wijze, waar- op de grondstoffen pijnlijk precies en zonder menselijke tussenkomst worden gedoseerd en gemengd om daarna als voedsel te dienen voor de grote pers en zijn kleinere, halfautomatische broers, de niet vakman respect afdwin- gen voor de procesgang, die men bij de H.B.T. zelf heeft ontwikkeld. De H.B.T. ziet terecht uitstekende perspectieven voor zich. Het bedrijf heeft de grote omzetting, die het aan de top heeft gebracht, kunnen volvoeren dank zij het feit dat men tijdig de noodzaak tot schaalvergroting heeft ingezien. De noodzaak het bedrijf meer armslag te geven om in de tegel- en banden-sector een vooraanstaande plaats te blijven innemen, leidde in 1968 tot aansluiting bij de Verenigde Bedrijven Nederhorst N.V., waarvan de zetel is gevestigd in Rotterdam. In dit grote verband, waarin vele op alle gebied in de bouwsfeer werkzame bedrijven zijn opgenomen, neemt de H.B.T. een zeer gewaardeerde plaats in. Als werk- maatschappij van Nederhorst opereert het bedrijf overi- gens geheel zelfstandig. Op het ogenblik gaan - om ons maar weer tot het voor- naamste produkt te bepalen - per jaar miljoenen tegels de deur uit Men houdt op het zogenaamde tasveld een grote voorraad aan om opdrachtgevers a la minute te kunnen bedienen. De gewone grijze trottoirtegel voert op het tasveld de boventoon maar het assortiment bestaat uit heel wat meer. Gekleurde tegels, grindtegels en voor- al de prachtige Colobrictegels met een deklaag van gebro- ken natuursteen zijn veelgevraagde produkten. Colobric is de merknaam, waaronder de H.B.T. zijn sierbestrating verkoopt. Ook op dit gebied is er nog heel wat te doen. Voorts is daar nog een speciaal produkt: de rubberbeton- veiligheidstegel met een hoog schokabsorptievermogen. De produktie is — het was nodig — aanzienlijk opge- voerd. De automatisering heeft haar op een capaciteit van 12.500.000 gebracht. De meng- en doseercapaciteit is twee maal zo groot, zodat er ruimte genoeg is voor uitbreiding. Aardige bijzonderheid is nog dat de nieuwe fabriekshal, die een nuttig vloeroppervlak heeft van 2500 vierkante meter, over de oude is heengebouwd omdat de produk- tie zo lang mogelijk moest doorgaan. Successievelijk is de oude hal vervolgens afgebroken Ook Lips behoort tot de bedrijven, die dank zij onder- nemingslust en inventiviteit van een kleine eenmanszaak gegroeid zijn tot concerns van grote betekenis. Grond- legger was de heer Jacobus Lips, die in 1870 in de Bot- gensstraat te Dordrecht een kleine smederij begon. Zijn zaken ontwikkelden zich zo gunstig dat hij zich in een grotere ruimte aan de Varkenmarkt vestigde. Bij zijn kachels, hekwerken en wat een smid in die tijd meer maakte begon hij op zekere dag met de vervaardiging van ijzeren kistjes. Dat produkt groeide uit tot een kast, die bestand was tegen de inbraaktechniek van toen. De heer Lips, aangemoedigd door de successen, die hij met zijn kasten op tentoonstellingen boekte, nam na ver- loop van tijd het moedige besluit zijn gewone smidswerk af te stoten en zich te gaan specialiseren. Dat was riskant, want hij moest zich nu een geheel nieuwe klantenkring gaan opbouwen. Van de Varkenmarkt verhuisde het nog kleine bedrijf naar een fabriekje aan de Spuiweg, dat, toen het op den duur geen expansiemogelijkheden meer bood, in 1920 werd verwisseld voor een geheel nieuwe en voor die dagen zeer grote fabriek, de eerste, die op de Staart werd gebouwd. Vooral ook dank zij zijn zoons, wijlen de heer B.H.M. Lips, die de financiële leider van het bedrijf werd, de nog in leven zijnde ir. J.P.M. Lips, die met recht de tech- nische bouwer van de onderneming kan worden genoemd, en wijlen de heer H.J.J.M. Lips, die ook van grote ondernemingslust blijk gaf, ontwikkelde de fabriek zich op ongekende wijze. Bij dit drietal voegde zich een schoonzoon, wijlen de heer V.J.M. Eras, aan wie de grote verdienste toekomt dat hij de nationale faam, die het bedrijf inmiddels had gekregen, verdiepte maar bovendien het merkteken Lips ook internationale bekendheid gaf. Op alle mogelijke wijzen bedreef hij „public relations" terwijl het nog ve- le jaren zou duren voor dat begrip zou worden uit- gevonden. Aan de heer Eras was ook te danken dat naast de brandkastenfabriek een slotenfabriek verrees, Tot dusver waren Duitse en Engelse sloten toegeleverd, maar rond 1900 nam men de s loten fabricage zelf ter hand. Daarbij deed zich de eigenaardige omstandigheid voor dat men niet van onder naar boven, maar juist om- gekeerd werkte, De gecompliceerde veiligheidssloten voor kasten en kluisdeuren werden het eerst gemaakt; later pas begon men ook eenvoudigere sloten te pro- duceren.