Tekstweergave van DC_1899-01-01_009

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
A°. 1899. Honderd-elfde Jaargang. ltlllll lll Bureau: Grootekerksplein 3. l I Tclephoon Intercomm. N0. 67. Uitgevers ‚PBLUSSE &. COMP. Depóthouders: B. & J. W. HULSCH ER, Voorstr. 263. A.J. STUMPELVoorsIr. b./d. Nieuwb Agent voor Slledrecht: M. J. v. BUREN, Stationsweg. , Zondag l Januari. l Verschijnt in Miildag- en Avonduitgave. Avond-Uitgave. TWEEDE BLAD. l Januari I899. toenemende begeerte en moed tot daden toe} den vasten wil, om volkomen eensgezind en met terzijdestelling van alle persoonlijke veeten, anti- pathiën of geraaktheidjes, samen te werken; den mannen, die geroepen zijn haar te lei- den in misschien de moeilijkste jaren van haar eeuwenheugend bestaan, kalmte en vast- beradenheid, maar gepaard aan ondernemings- geest en doortastendheid; zorgvuldigheid voor het heden maar met een open oog voor de toekomst. ’t Is een oud gebruik —— die Nieuwjaars- wensch, en er is veel goeds in dit gebruik. Ernstig gemeend en degelijk overdacht, kan zoo’n Nieuwjaarsmorgen worden de inwijding van een nieuwe aera van nog energieker streven, van nog krachtiger inspanning van wil en handeling. Geen groote schokken kenmerkten in Dordrecht’s bestaan het afgeloopen jaar -—- maar wel een veel heilzamer langzaam maar zeker opheffen, een voortgaan niet afgeschrikt door tegenspoeden, wat zij ook zijn. Gelukkig dat het zóó is en dat dit geduld gevonden wordt, want wij stuiten op hiiider— palen, die het verleden met eigen hand bouwde. Alleen volharding kan ze doen wij-- ken en het kan ons tevens de les inprenten niet alleen aan de oogenblikkclijke behoeften van het heden te denken, maarook de oogen vooruitgericht te houden en te zorgen voor wat na ons komt. Hadden vroegereii maar zoo gedacht, hoeveel ellende, hoeveel moeilijk- heden, hoeveel inspanning ware iiiet gespaard gebleven. Dordrecht’s energie is weer ■ink en wakker! Dat blijke alleen reeds uit het gebeurde met de stoombootverbinding met Puttershoek en Oud-Beierlaiid, die door de reederij Arie Smit opgeheven zou worden. Een kapitaal van meer dan f 30,000is in ongehoord korten tijd bijeengebracht, de gemeente verleende zonder bezwaren een subsidie van f 2000. Ook Zwijndrecht hielp en zonder zelfs ééii dag stagnatie in den dienst bleven de boot- jes varen en thans brengen zij, dank zij hunne verminderde tarieven, meer meiischeii naar Dordt, dan toen zij werden overgenomen. Dit heeft de Vereeniging tot bevordering van den Bloei van Dordrecht en Omstreken tot stand gebracht, maar het was niet gelukt, indien niet de energie weer levendig was ge- worden in de harten der burgers. Nog een andere zaak is te noemen in het afgeloopen jaar tot stand gebracht, op geheel ander terrein wel is waar, maar die ook van groot voordeel zal zijn voor onze stad: het Volkïbad, een nieuwe stichting van de Maat- schappij tot Nut voor het Algemeen. Het initiatief is genomen tot oprichting van eene openbare leeszaal: waarom moeten wij tegenover deze lichtpunten stellen een bericht als het staken der lezingen van Diversa? Dordrecht heeft nog steeds geen stoom- tramverbinding met de Zuid-Hollaiidsche ei- landen, dat is waar, maar in de Kamer in het voorloopig verslag van het wetsontwerp tot toekenning van subsidie aan de Rotter- damsche tramwegmaatschappij zijn hartige woorden gesproken en is er op gewezen hoe het behoorlijk was, dat ook nog andere be- langen gediend werden door deze stoomtram- aanleg dan de Rotterdamsche, waar met ri_,ks-, provinciale- en Dordtsche hulp word gewerkt. De waterweg — zij verkeert in een crisis, waarvan wij het beste hopen En zoo zijn er nog tal van dingen, die het jaar 1899, dat staat begonnen te wor- den, tot een van het grootste belang voor Dordrecht maken: een beslissend jaar voor de toekomst onzer stad. Wat wij haar wenschen? Een de■nitieve gunstige beslissing omtrent den waterweg“ Het aansluitingslijntje Rhoon—Middeldijk en doortrekking van den tram tot aan het veer van Zwijndrecht .... .. En ten slotte heel veel geestkracht en moed om zich vastberaden te werpen op de taak. die haar wacht en geduld om, al mis- lukt er ook eens wat, ijverig en volhardend voort te arbeiden, de grootste, onontbeerlijk- ste factor van ieder slagen. Wij wenschen haren inwoners stijgende be- langsqelling in de publieke zaak en steeds Eerst wegen, dan wagen, maar daaraan gedachtig, dat wie blijft wegen en nooit tot wagen komt, ook nooit iets bereiken zal. Een helder nuchter oog voor critiek, maar een critiek, die ook zelf de hand aan de ploeg wil slaan en niet in een alles-beter- weten geheel werkeloos den arbeid van an- deren bovendien nog afbreekt. Harmonie en onderling van waardeering getuigend overleg, welwilleiidheid en hulp- vaardigheid l Dan twijfelen wij niet of onze stad zal uit de crisis, die zij het volgend jaar doorstaan moet niet voor goed gebroken, als doode stad te voorschijn komen, maar jong en energiek als vroeger, toen het groot was .................. .. Dordractun redívivum. herleefd Dordrecht! Abonnemenispr■s f 2.50, fr. p p. f 9.75 per 3 maanden. Afzonderlijke nummers 2; Cent (één uitgave) Geïllustreerd Zonilngslilad f O.‘ O, fi- p. p f 0.373} per 3 m. Advertentiën l-tì regels f 1.10, elke regel meer 17% Cent. Aanvraag om dienstbetrekkingen 1—6 regels f 0.75, elke regel meer 12.} Cent. Dienstaanbiedingen (à contant) f 0.50, elke regel meer 7% Cent. Alphonse Guillsume Ghislain Wauters ' Bel- gisch liistiricus. Benjamin Vautier, Duitsch geureschilder. William Ewart Gladstone. Edward Bellamy, Amerikaaiisch novellist. Spencer Horstio Walpole, Engelsch staatsman. Sir Edward Burne-Jones, Engelsch schilder. Prins Bismarck. Georg Ebers, Duitsch romanschrijver. Félicien Rops, Belgisch teekenaar en graveur. Elizabeth, keizerin van Oostenrijk, koningin van Hongsrije. Stephane Mallnrné, Fransch dichter. Sir George Grey, Britsch-koloniaal staatsman. Theolor Fontane, Duitsch romanschrijver en dichter. Louise‚ koningin van Denemarken. Pierre Cecile Puvis de Chavannes, Fransch schilder. H. H. Meier, stichter van de Noord—Duitsche L‘oyd. William Black, Engelsch romsnschrijver. BINNENLAND. Plaatselijk Nieuws. Dordrecht, 31 December. De zwarte bal is weder geheschen van den waarschuwingsdienst aan de Bniten-Kalkhaven alhier. Mitsdien kan storm verwacht worden. NECRÍDIAÌGIE 1398. C. Vriesendorp, commissaris van de Neder- landsche Handelmaatschappij, oud-commandant der schutterij. D. A. N. Vii-sendorp, voorzitter van de Kamer van Koophandel. Mr. A. den Bandt, deken van de (irle van advokaten. ' Bernard M. Koldewey, kunstschilder. Dezen t: Dordrecht. Jhr. mr. J. B. A. J. M. Verheijen, lid vin de Eerste Kamer. ' Mr. H. Royeards van Scherpenzeel, oud-lid Van Ged. Siaten van Uirecht. H. J Boel, oud-lid der Tweede Kamer. Mr. W. G. A. F. van Sorgen, lid van den Raad van Beheer van liet Neder]. Tooneel. Dr. W. M. H. Saiiger, oul-hooglzeraar in de geneeskunde te Groningen. F. Strscké, beeldhouwer. Jhr. mi". B Ph. de Beaufort‚ burgemeester van ä-Gravenhage P. Siortenbeker, schilder Daniel Francken Dz. bevorderaar der kennis van oud—Nederl. kunst (overleden te Vesinet, in Frankrijk) Prof. all‘. T. Halbertsma, oud-hoogleerasr in de geneeskunde te Utrecht. Mr. M. B. Bahlmann, lid der Tweede Kamer. J. H Völlmar, oud-directeur der Kon. Militaire Kapel van het regement grenadiers en jagers. Dr. J. J. Prins, oud-hooglceraar in de godge- leerdheid te Leiden. Dr. S. Hoekstra, oud-hoogleeraar in de theolo- gie aan de Ainsterdamsche universiteit. W. A. van Rees. schrijver op h-t gebied \an Indische krijgskunde. Dr. W. F. R. Suringar, hoogleeiaar in de botinie te Leiden. Dr. ‚l. E. de Vrij, schei- en plantkundige, oud- inspecteur voor scheikundige onderzoekingen in Nedrlndë C L. van Pesch, out-gouverneur der Kon. Militaire Academie. H. Muller Sz, lid der Eerste Kamer. G. A. S.x, botanicus en entomoloog. Mr. A. \an Delden, lid der Tweede Kamer. Mr. T H DerKinderen, oud-lid ian den Raad van Ned.-Indië. M. M. de Moucliy, oud—president der Kamer van Koophandel, te Roaterdam. Mr. A. van Tienhoven, vice-president der arrondissements-rechtbank. te Rotterdam. Mr. C. Asser, hoogleeraar in de rechten aan de universiteit te Leiden. E. Gerdes, schrijver van werkjes voor de jeugd. Jhr. mr. W. M. de Brauw, oud-commissaris der Koningin in de prov. Zeeland. J. H. Enderlzin, oud-minister van oorlog. In Atjeh gesneuveld (in Juli) de íe-luit. J. Goldenberg. In het buitenland zijn onder anderen overleden: Sir Henry Bessemer, Engelsch ingenieur. Hans Wachenhusen, Duitsch romanschrijver en inzonderheid bekend als oorlogsverslaggever. Anton Seidl, muziek-dirigent, te New-York. Prof. dr. Bernhard von Kugler, Duitsch ge- schiedkundige. Gustave Moreau, Fransch schilder. School en Kerk. Israël Sectescholen. Aan de leden van den Ned. Isr. Kerkeraad is verzonden een mot.e— Bottenheim, luidende: „De Kerkeriad der N. I. Hoofdsyn te Amst. betreurt ten zeerste, dat de brief van den opper- rabbijn omtrent ’t oprichten van secte-scholsn niet vóór de openbaarmaking te zijner kennis is gebracht en blijft bij zijn vroeger genomen besluiten, om de Upenb. School bij voortduring te steunen.” Hierbij behoort een amendement-Van Perlstein, om deze motie uit te breiden met de volgende zinsnede: „en besluit, in verband met het voortbestaan der godsdienstschool, de O. S. te steunen.” Door de heer-en mr. B. J. Polenaar, dr. S. J. Pnillips en mr. J. F. Wertheim, is de volgende tegen-motie ingediend: „De Kerkeraad, zich niet bevoegd achtende een oordeel uit te spreken over een circulaire van den Eerw. Heer Opperrabbijn, die officieel niet te zijner kennis is gebracht, maar Van meening dat de inhoud behoort tot een gebied, waarop Z E. W. niemands gezag behoeft te erkennen, maar zelf souverein beslist; „lettende op de door Z.Ew. aan B. en W. van Amsterdam sebr fttlljk gegeven verklaring, dat zijne bedoeling niet is geweest principieel tegen de neutr. school op treden, „gast over tot de orde van den dag”. Uit de toelichting nog dit: 1/ . . . thodoxe leden der gemeente en dan ook bij den Raad in het algemeen gewekt door de veronder- stelling, dat Z.E.w. bedoelde principiëel de neutrale school te bestrijden. De opperr. heeft echter zalf verklaard, dit niet te hebbben bedoeld.” GEMENGD NIEUWS. Gezonken. Donderdagmiddag is te Hoorn in de nabijheid van de haven gezonken het tjslkschip Johamia, schipper Veenstia, geladen met stecnkolen, voor die stad bestemd. De op- H. M. de Koningin-Moeder heeft aan het Be- stuur van het „Koningin Emmafonds", vereeni- ging tot ondersteuning van hoogbejaarde be- lioefiigen te ’s-Hage, „als blijk van belangstel- ling in het streven der veieeniging”, eene som Van j 100 doen toekomen. VLAARDINGEN. De Gemeenteraad heeft gisteinn afwijzedd beschikt op hel aires van den Algem. Ned. Typo ‘rafenbond, om invoering van minimuin-loon en maximum-arbeidstijd bij de aanbesteding van drukwerk van gemeente- wege. De raad was van oordeel dat dit strijdig zou zijn met de vrije concurrentie en met eene gezonde ontwikkeling van de industrie. Binnenlandsch Nieuws. H. M. de Koningin zal morgen (Zondag) Nieuwjaarsreceptie houden: te 1 uur voor de ministers, hoofden van departementen, en vcor- zitters van hooge staatslichamen; te 1} uur voor de leden van het civiele en militaire huis van H. M. varenden, man, vrouw, vijf kinderen en de knecht, werden met veel moeite gered door schipper Boenes van den botter Marken 114. Stroopersbond. Volgens de Mídd. Ct. bestaat er op Zuid-Beveland een bond van stroopers‚ die onderling de boete betalen wan- neer een hunner wordt veroordeeld. Men zegt dat zelfs onbezoldigde iijksveldwachters lid daarvan zijn. Op den tweeden Kerstdag hebben te Londen 171 diefstallen met inbraak plaats gehad. Bijna verongelukt. Toen gistermorgen trein 43 het station Vogelenzang binnenkwam, stapte een reiziger aan de verkeerde zijde van den trein uit, juist kwam de snel rein N°. 2 van Rvt'erdam aan. Een arbeider wist door schreeuwen den onvoorzichtigen passagier te waarschuwen. Door op de treeplank te sprin- gen kwam hij er nog heelhuids af. Een 1 10-j ai-ige. De ou-ie Boomgaard te Groningen maakt het nog wel blijkens het volgende schrijven aan de Pr. Dr. en Asser CL: Algemeen had men gedacht, dat de nestor aller Nederlanders het jaar 1898 niet mede zoude uitgaan. De heer Boomgaard toch werd in den afgeloopen zomer minder; de zintuigen waren bijna. allen uitgesloten; de 19—eeuwsehe patriarch bracht zijne dagen in een dommeligen toestand dtOF, maar thans staat de 110-jsrige weder des morgens te 8 uur op en gast des avonds eerst te 9 uur naar bed. Ook in den afgeloopen herfst zag Boomgaard zoovele ouden van dagen om zich wegvallen, maar deze verpleegde in het Jacobs- gasthnis, ziet geslachten komen en gaan, _en doJrlei-ft bij heldere oogenblikken nog eens zijn vroeger leven als hij spreekt over den Franschen tijd en zijn zeeleven van vroeger dagen. In de volgende week zullen twee monster- locomotieven een wedren houden tusschen Chi- cago en Omaha, een afstand van 409 Eng. mijlen. De prijs bestaat uit het mail-contract met de Regeering, dat een millioen dollars waard is en wordt toegewezen aan de maatschappij. welke de locomotief bezit, die het eerste san- komt. Eéne locomotief zal twee mailwagens en een gewoon rijtuig, en de andere vier mail- wagens medenemen. De catastrophe van November 1899. In de afl. Utrecht van het „Ni>t" heeft prof. dr. A. A. Nijland gesproken over „de cata- strophe van November 1899.” Vooraf ging een beschouwing over het zonnestelsel. Aan het verslag zijner rede, opgenomen in het U. D., is het volginde ontleend: Men weet hoezeer de kometen steeds de aan- dacht getrokken hebben, en ’t bijgeloof er lang kwade voorteekenen in heeft gezien. Nog die zich in deze eeuw veitoonden baarden veel schrik (bijzonder die van 1858), ten spijt van de ophelderingen van Newton, die zich zoo bij- zonder met den loop der kometen heeft bezigge- houden. — Hierop gaf spr. eene breede uiteen- zetting over vorm, gedaante en samenstel dier kometen, waarvan vo r ons van ’t meeste belang is de vraag, of de kern een vast lichaam is, waarvan echter nog geen oplossing is gegeven. Misschien is zij eene verzameling van lichaam- pjes. Haar liet/t is deels teruggekaatst zonlicht, deels eigen licht: een soort liclitgas (volgens de waarnemingen met ’t spectoroscoop waarschijn- lijk petroleum-gas, waarbij zich nog voegt eene ontzaglijke hoeveelheid blauwzuur (een der he- vigste vergiften). Heeft een komeet alzoo ge- vaarlijke bestanddeelen, ook als projectiel is zij educht, daar zij voortvliegt met eene snelheid van 40 â. 50 K.M. per sconde; eene snelheid die door onze middelen niet te bereiken is,daar zij 120 maal zoo snel is als die van onzen krach- tigsten kanonskogel. — Van hare grootte weten we nog maar weinig. Misschien overtreft die niet het tieuduizendste deel onzer aarde, maar toch kan zij in die grootte als projectie] met zoo geduchte snelheid veel doen. . den pijnlijken indruk ook bij vele or-. Na hierop nog de waarschijnlijke vorming en inhoud van den staart aangetoond te hebben, kwam spr. tot het aantal der kometen. Onge- veer 700 zijn er ons bekend, waarvan 500 te zien zijn met het bloote oog. Misschien zijn er veel meer nog, want ze moeten al vrij dichtbij zijn om opgemerkt te worden. Zeer vele blij- ven wellicht onnìchtbaar, en hoewel er jaarlijks 2 of 3 ons bereiken, zijn er misschien wel een half millioen. De staart bestand uit zeer kleine deeltjes (waar- schijnlijk wel milliarden), die, zooals spr. nu voorstelde, de vallende sterren geven (de Leonî- den, de Lyrîdén, de Perseïden, enz., al naar hun voorkomen in de sterrebselien). Ook hunne snelheid bedraagt 40 à. 50 kilometer per seconde (planimetrische snelheid, waartegenover de piani-