Tekstweergave van DC_1901-01-05_003

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
‘En hier een op een dronkelap: Hier ruhet Hannes Merkel, In sin Jugend was hei ’n Ferkel‚ In sn Oller was hei ’n hoin, Wat mag hei nu wohl sin? werkzaam, de thee van verschillende soorten proeven met melk, doch zonder suiker; dat ze goed betaald worden, doch dat hun baantje zeer ongezond is, daar sommigen wel 300 â. 400 koppen per dag te drinken krijgen, wat Velen zullen zich, hoop ik, met dit boekje «en de aardige illustraties evenzeer amuseeren als ik het deed. - De heer Veenstra zond ons de 2e en 3e a■' van De Nieuwe Gids, waarin vervolgen voorkomen van Tragisc/ie levens en Geertje. Adriaan van >0ordt geeft mooi proza in Leicesterslzire en zeer opmerkelijk werk van P. H. van Moerkerken Jr. in De Liefde der doode vrouw. Van Broedelet zeer scherpzinnige opmerkingen over Rìchard .III in Dramatisch overzicht. Boeken een voor- treffelijk stuk over den st■l van Vergilius, dat wellicht voor het groote publiek wat moeizaam van gedachte en stijl is. De verzen zijn niet het sterkste in deze a■everingen. Toch is er "hier en daar wel mooi’s in wat van Eeden, Red- dingius, Kloos en van ’t Hoog geven. De Deo. a■. werd ons nog wel niet gezonden, maar wij zagen ze toch en willen de aandacht «vestigen op het veel juister oordeel dat Kloos geeft over de verzen van Frans Bastiaanse, dan wij elders gelezen hebben. Jeanne Re■neke van iSluwe moest zich voor zulke banale stukjes als Najaar te goed achten. Ernstig proza weer Van Moerkerken in het Woud van het eeuwige ver- langen. Goed ook het schetsje van van Hulzen Onder de verzen verscheiden mooie dingen. Gezonden werd ons n°. 2 van den 1en jaar- gang van het Maandblad voor Handelsonderwijs «en Handelswetenschappen, (Rcdaktie Dr. H. Blink, Dr. D. Bos, Mr. P. Tjeenk Willink). Het be- vat: ■verpool als haven en slapelplaats met eenzye opmerkingen over den Brilschen handel en Berichten over handelsonderw■s in binnen- en buitenland. GEMENGD NIEUWS. Werkeloosheid. Het Duitsche tijdschrift Die Arbeidsmarkt geeft een weinig bemoedigende statistiek over het aanbod van arbeid in 1900. In 1899 was van 1 Januari tot 30 November in 6 maanden de ‘vraag naar arbeiders grooter dan het aanbod, in 1900 was dit alleen in Maart en April ’t ge- val en dan nog met slechts 4 à. 5 °/o verschil. In September waren beiden ongeveer gelijk, maar in Oktober was voor 100 open plaatsen het aanbod 120, in November zelfs 158, of 28 meer dan in 1899. Sedert Januari was liet aanbod met 33 toegenomen, sedert Maart met —63 voor 100 plaatsen. Het sterktst is de werke- loosheid bij de textiel-nijverheid en bij de me- talen. Er schijnt een krisis in aantocht te zijn, die voor het begin der eeuw treurige jaren voor- spelt en een betere organisatie van den arbeid noodig maakt. O n g e l n k k e n. De heer W. N. M. Huart, referendaris bij het departement van marine, had gisteren het onge- luk te struikelen over een drempel in het ge- bouw van genoemd departement, waardoor hij achterover viel en zich inwendig vrij ernstig bezeerde. Geneeskundige hulp werd hem ver- leend door den bij ’t departement werkzaamen ambtenaar dr. J. A. Portengen, officier van ge- zondheid en later door dr. Van der Hoeven. — Eene doofstomme juffrouw te Rosendaal werd eergisteren door een rijtuig overreden en «zoo verwond, dat men voor haar leven vreest. Een teleurstelling. Te Geertruidenberg is gistermorgen plotseling overleden de heer Broeders, voor wiens 100sten verjaardag, die vandaag gevierd zou worden, verschillende toebereidselen waren gemaakt. Een treurige vondst. De parkwachter P. de Jong, dienstdoende in het Vondelpark bij de P. C. Hooftstraat te Am- sterdam, deed gisterochtend een griezelige vondst. Bij een der boomen voor het bek, dat toegang geeft tot de bedoelde straat, zag hij een kinder- lijkje liggen, gewikkeld in eenige Hollandsche kranten. Toen de beambte het opraapte, bemerkte hij dat het hoofdje, een prachtig bruin kopje, blijk- baar door een vlijmscherp mes, van den romp van het wicht was afgesneden. De Jong bracht het lijkje aan het politie- bureau Leidscheplein en onmiddellijk werd een onderzoek ingesteld. In de omgeving maakte het geval heel wat sensatie. Sneeuw en ijs. De Gouwzee was gisternacht gedeeltelijk dicht- gevroren zoodat, indien het door blijft vriezen, ‚zij spoedig ‘geheel met ijs bedekt zal zijn en men op schaatsen naar Marken zal kunnen gaan. Het vermiste meisje. Het N. v. d. D. kan aan het reeds meege- -deelde nog toevoegen, dat uit meer omstandig- heden is gebleken, dat Prenger de waarheid niet spreekt. Omtrent de verhouding van het meisje tot hem is alles even duister. Zij had tehuis nooit «over den man gesproken en hare mevrouw iheeft verklaard van eenige verstandhouding tot hem ook nimmer iets bespeurd te hebben. ’t Was een meisje, dat nooit een boodschap verzon om eens een praatje met een naburigen vrijer te gaan maken en wanneer zij op haar uit- gaansavond niet naar bare ouders ging, deed zij bij voorkeur ’s avonds geen boodschappen. ïTh-ee-proeveu. Een der Londensche korrespondenten van het ‚Hbl. schreef onlangs dat te Londen een nieuw beroep was geboren, dat van thee-proever. Hij ‘vertelde dat deze personen in den theehandel hun zenuwgestel en hun verteringsorganen ver- woest. Nu in de laatste jaren de theehandel te Am- sterdam steeds in bloei toeneemt, heeft het blad eens nagegaan of ook te Amsterdam het beroep van „thee-proever” bestaat. Van bevriende zijde was er de aandacht op gevestigd, dat reeds een halve eeuw geleden het beroep ook te Rotterdam met veel sukces werd uitgeoefend en toendertijd aldaar de heeren Gans als uitstekende theeproevers bekend stonden. Het is ons gebleken, schrijft het blad verder, dat zulke theeproevers te Amsterdam niet bestaan. Wel wordt bij de inschrijvingen, die daar plaats hebben, de thee geproefd, doch dit geschiedt niet door personen, die daarvan een bepaald beroep maken en daarvoor worden betaald. Wanneer de veilingen zullen gehouden wor- den, worden de monsters door de makelaars geproefd. De theemonsters worden bewaard in blikken doosjes; van elk monster wordt een hoeveelheid, ongeveer zooveel wegende als een kwartje, in een klein trekpotje gedaan. Daarop wordt dan kokend water geschonken, en wel zóódra het kookt, wat de ketel, waarin het wa- ter gekookt wordt aangeeft, doordat in het dek- sel een gaatje is gemaakt, waardoor de damp ■uitend zich een uitweg kan banen. Heeft de thee in de trekpotjes 5 à 6 minuten getrokken, dan wordt zij over geschonken in daarbij gereed staande kommetjes en de make- laar neemt een lepel vol in den mond, proeft even en spuwt het vocht dadelijk weer uit, om het volgende zetsel op dezelfde wijze te behan- delen. Geoefende proevers kunnen op deze wijze gemakkelijk honderd zetsels achtereen proeven. Maar niet alleen op den smaak wordt de thee beoordeeld; het getrokken blad van elk zetsel wordt ook nauwkeurig bekeken, eveneens wor- den beoordeeld de kleur en vorm der monsters en op al deze gegevens de prijs vastgesteld. De makelaars, die wij spraken, verzekerden ons, dat zij niets opgemerkt hebben dat dit proeven nadeeligen invloed op hun gezondheid oefende. Natuurlijk krijgt men op de proef- dagen allengs een onaangenamen smaak in den mond, maar daar blijft het bij. Er werd ons bij verteld, dat het proeven van de thee het best kan geschieden als men haar zet met regenwater, omdat ander water te „hard” is. Niettemin wordt te Amsterdam het duinwater gebruikt. doch een feit is dat in Fries- land vooral goede thee wordt gedronken, omdat men daar de thee met regenwater zet. Kaasfabrieken. Het aantal kaasfabrieken neemtin Noord-Hol- land zeer toe. Thans wordt er te Beemster wel- dra een zesde kaasfabriek gebouwd. Telefoon in de gevangenis. Bij een strafzaak te Berlijn is aan den dag gekomen, dat in een cellulaire gevangenis de verwarmingsbuizen, die in de cellen uitkomen, als spreekbuizen gebruikt worden tusschen bu- ren. Een persoon, die in voorloopige hechtenis was onder verdenking zijn patroon te hebben bestolen, had aldus getracht zijn cel-buurman tegen belofte van een deel der winst te bewe- gen als getuige te verklaren, dat een overleden kameraad het misdrijf had gepleegd. Ofschoon de medegevangene weigerde, werd hij toch als getuige opgegeven, maar vertelde de toedracht aan den rechter. De ander werd daarom wegens poging tot omkooping vervolgd, maar beweerde dat zijn buurman hem verkeerd had begrepen, daar het geluid door de buizen onduidelijk overkomt. De rechters besloten daarop zelven ter plaatse een onderzoek in te stellen. Toen echter een gedagvaard bewaarder verklaarde, dat de ge- vangenen zeer duidelijk aldus met elkander kunnen spreken, achtte de rechtbank het eigen onderzoek overbodig en veroordeelde den be- klaagde tot 341 jaar tuchthuis. Dezer dagen hebben de geneesheeren in het algemeen ziekenhuis te Krakau het werk ge- staakt wegens weigering van loonsverhooging. Door tusschenkomst van den landsmaarscbalk is hun eisch thans ingewilligd, maar nu dreigen hunne ambtgenooten in het hospitaal te Lam-- berg om gelijke reden met staking, waarbij zij, evenals die te Krakau, hopen op den steun der Vereeniging van artsen te Weenen. Geheimzinnige boodschap. Naar men uit Chicago aan de [weinig betrouw- bare] Daily Mail seint, heeft de zeer bekende électriîcien, Nikola Tesla aldaar, wien men reeds verscheidene belangrijke ontdekkingen te danken heeft en die zich in den laatsten tijd bizonder met het bestudeeren van ethertrillingen heeft beziggehouden, aan een der groote middernach- telijke bijeenkomsten van net oude op het nieuwe jaar in genoemde stad den volgenden raadselachtigen groet gezonden: Ik heb elektrische werktuigen waargenomen, welke mij de innige overtuiging hebben ge- schonken, dat eerlang menschelijke wezens op deze aarde hunne oogen zullen opslaan naar ’t firmament daarboven met gevoelens van liefde en eerbied, doordrongen van blijde tijdingen. Broeders, wij hebben eene boodschap uit eene onbekende, verwijderde wereld. Zij luidt: „Een, twee, drie.” Te houden Aanbestedingen. Zwolle, 5 Januari. Door den direktenr der Noordooster-Lokaalspoorwegmaatschappij: Bestek n°. 2: de levering van 75,000 stuks bereide platte dwarsliggers van grenenhout. Dordrecht. :5 Januari. Door Burgemeester en Wethouders: het vegen der schoorsteenen in verschillende Koloniën. Nederlandsch (ìost-lndlë. De nood in Demak. De Semarang Crt. bevat o. a. de volgende bi- zonderheden over den nood, welke geleden wordt in het distrikt Manggar, afdeeling Demak. Het allereerst zijn bezocht de desa’s Gebejok, Gadoh, Gandok en Gemampang, alle in het zuiden der afdeeling Manggar en grenzend aan de residentie Solo. De kebajan Lahoeri geleidde onzen bericht- gever wien werd medegedeeld (wat hij ook zelf zag) dat de inwoners dier desa’s in het be- zit waren van goede woningen en van vee. Het hier volgend gesprek van berichtgever met een der desabewoners vond plaats: B. Wat werkt gij? D. B. Tanie (Landbouw). B. Hoeveel bouw sawabgrond bezit gij? D. B. Een kwart bouw. B. Hoeveel amad padi oogst gij? D. B. Drie à. vier gedengs. B. Bezit gij nog padi? D. B. Neen. B. Waarvan leeft gij dan? D. B. Ik werk als koelie op het boschperceel Soember en verdien daar 12-} à 15 cts. per dag. B. Hoeveel padjek moet gij betalen? D. B. Eén gulden. B. Waarom plant gij geen polowídjo? D. B. De oogst is mislukt. Drie palen verder ligt in desa Goenoeng Toegel onder Karang Rajoong, distrikt Manggar Berichtgever verbleef een oogenblik in de woning van den Javaau Mertowidjojo. Het volgende interview had plaats: Wat werkt gij? Tanie. Hoeveel bouw grond hebt gij? Een halve bouw. ' ËFFFÜFFFPÜFF Hoeveel oogst gij? Twee amat padi. Bezit gij nog padi? Vier gedengs voor bibit. Waarvan leeft gij? . Als koelie (zie boven) enz. Padjek f 1,97. Een gesprek in dezelfde desa ten huize van Sodrono met dezen. Hij is orang tanie, bezit ééu bouw grond, oogst drie amat padi, bezit nog twaalf gedengs padi voor bibit, werkt als koelie op het perceel, betaalt aan padjekf2,23. Bok Pondok, Sodrono, Darmin leven van be- delarij‚ als zij hiermede niets verdienen, zoeken zij in het bosch waloer om van te leven. Gesprek met Djojodipo in doekoeh Djetis, loera Matono, desa Sendaog. Hij is orang tanie (landbouwer), bezit een halve bouw grond, oogst dit jaar acht gedengs, bezit geen padi meer, betaalt een padjekf 1,70, werkt niet als koelie, omdat hij te ver van het boschperceel afwoont, leeft van waloer, dat hij uit het bosch haalt. Gesprek met Podrono in dezelfde desa. Hij is orang-tam, bezit een halve bouw, oogst een amat, betaalt f 1.10 padjek, bezit geen padi, leeft van suikermaken, déiès, (10 à. 15 ct. per dag.) Gesprek met Tjitrowidjojo (geheel als boven), leeft van waloer. Typisch is het laatste deel van het gesprek. B. Smaakt dat? T. We hebben niets anders. Onlangs was de regent hier, die ook eens waloel wilde proeven; hij stak een stukje in den mond, maar dit jeukte zoo dat hij met afgewend gezicht de vrucht weg smeet. Tjitrowidjojo kamitoewa van desa Goenoeng Toegel, bezit niets, moet als er werk is, op het boschperceel 4 paal heen en 4 paal terug loopen, verdient dan per dag j‘ 0.20, leeft anders van waloer. In de desa Karangredjo zijn de inlauders Sartawi, Marto (kamitoewa) Ronodjojo, Soere- sono en Ronodongso ondervraagd‘ Niemand bezit iets. Zij zijn in de lanrlrente nog niet aangeslagen, daar dit een nieuwe desa is die het vorige jaar nog tot Solo behoorde. De menschen leven van dezelfde aardvruchten als boven. In de desa Kerta werden ondervraagd: Soe- rojo, Darpin, Ali en Amath. Bezitten niets, leven van waloer. Berichtgever meent dat hem in de noordelijke desa’s van Manggar geen vertrouwbare berich- ten werden versirekt. Na eenig ondervragen werd hem medegedeeld dat op last der wedono door de politie aan de bevolking is kennis gege- ven dat, wanneer de resident of de regent moch- ten komen om te inspekteeren, zij op de vraag van hun welstand moeten antwoorden: Slamet!” verder dat zij voldoende padi bezitten enz. ter- wijl de vele mannelijk en vrouwelijke bedelaars van de verschillende pasars z. a Godong, Gadooh, Gerengan, Karang-rajoong, Troekoh werden ver- wijderd. Wij kunnen dit laatste bericht slechts onder voorbehoud aannemen. Wol gelooven wij dat dit onzen berichtgever is verteld, maar meenen dat onwaarheid scnuilt in wat de bevolking zegt. De resident noch de regent zijn ambtenaren die men licht knollen voor citroenen kan vei- koopen. Ook de wedono van het distrikt Wang- gar die te boek staat als een uitmuntend bestuurs- man, is niet iemand die gemakkelijk is te mis- leiden. Iets anders versterkt ons in dien twijfel. Tien â. twaalf dagen geleden begaf zich de regent van Demak persoonlijk naar verschillende desa’s. Van den Javaan Pak Sodo in desa Sendang, vernam hij dat niemand in de desa iets bezat. De loerah dier desa had de bewoners echter geïnstrueerd bij een eventueel onderzoek niets te zeggen van gebrek, integendeel, zij moesten vol : Eiiesehe Franeker Jammen f 2.30 à 8.80. Friescha Zaaisrs f 2.—- a —.—. Zeeuwsche Spuisehe Jammen f 2.30 i 3.30. Zeeuwscho Blauwe f 2.90 à 3.—. Pruiaisha Hamburgers l 3.75 à 3.90. Pruisische Ronden f 2.— â 2.20. Geldcrsche Blauwe f 2.— à 2.10. Aanvoer — ladingen. Handel tamelijk. ■ow-Turk, 3 Jan. (Slotkoers). Koers op Londen I 4.86% per 5 st., 4 pCt. Obligatiën 1887 114. _ Katoen middling 10%. Petroleum 760 dito te Philadelphia 7 55. Meel ] 280 Maïs in loko 46} en Ronde Winter Tarwe loopsnde maand 81%. gemeentegebouwen, benevens de rookkanalen van het stoomgemaal aan de Mijl en van den watertoren, met bijlevering van de noodige gereedschappen. verklaren nog voldoenden leeftocht te bezitten. De regent liet zich met geen kluitje in het riet sturen, leidde zelf het zeer minutieus onderzoek. begon met den loerah tot nader order naar de kaboepaten te zenden, liet de Telawa on- middellijk een grobak met ketela pohoong (casave) koopen en verdeelde die onder de be- volking. Dit laatste heeft de regent de vorige week nog tweemaal herhaald. De overtalrijke bedelaars waarvan boven sprake, zijn afkomstig van de desa’s: Mangin, Gedat, Djadjar en Wilaloen. In desa Winong leeft de geheele bevolking op vijf personen na. van aardvruchten (waloer). De regent van Demak heeft thans maatregelen genomen die de bevolking in staat stellen, 2 à. 4 bouws per desa te beplanten met ketela- pendem. Deze plant kan ca. 3 maanden wor- den geoogst en zou gedeeltelijk kunnen voorzien in het nijpend gebrek. Met enkele uitzonde- ringen liggen alle sawagronden braak. De Chineezen te Manggar zijn in het bezit van groote hoeveelheden padi, de pikol verkoo- pen zij tegen f 3 à f 3.50, roode rijst doet f 8 per pikol. Tot zoover onze beriohtgever. Ons dunkt, het is wel! De Hooge Regeering kan geen onbekendheid meer voorwenden. Met dergelijke ellende voor oogen mag niet de vraag worden opgeworpen: wat kost het? Hulp is hier noodig, dadelijk, onmiddellijk? Wij vernemen dat door den resident relief- works zijn voorgesteld die echter zijn geketst op de..... „technische bezwaren” der B. O. W. En dat tegenover een bevolking die gedeci- meerd wordt door honger en gebrek! Arme, ongelukkige bevolking! Handelsberichten. DORDRECHT, 4 Jan. Botermarkt. De prijzen zijn: Gras, stukken (f kg. — a — e, tonnen (10 Kg.) f —-.— â —.—. Hooi, stukken j Kg.) 65 à 75 c.‚ tonnen (10 Kg.) f —.— à —.—. Wei, stukken (f Kg. 65 à — e. Aangsvoerd waren 578 stukken en 2 tonnen. MARGARINE (j Kg) 35 è. 40 c. EIEREN f 4.50 a 5.— per 100 stuks. AMSTERDAM 3 Jan. Anrdnppelenmnrkt. De prijzen vuren heden als New-York, 2 Jan. Rio-Ko■ìo n‘. 7 7. Liverpnol, 4. Jan. Katoen. Heden zijn afgedaan: 8000 bn. Stemming prijsh. Aangevoerd werden 4000 bn. De verkoopen gedurende de afgeloopen week bedroegen 28,0t0 bn., waarvan op spekulatie — — bn., voor expor- titia 1000. invoer 121,000 bn. Voorraad 082,000 bn. Wekelijksche uitvoer 8ì00 bn. _ Heulen, 4 Jan Tarwe, bnitenL, Leko —..ln m»; logge, buitenL, Loko --.—. Raapolic. Loko 67.—, Mei. Û5.-- hriet), per 100 k”. Amsterdaln, 4 Jan. Wisselkoers op Iloudeu: 2/m. f 12.04., Kort f 11.93, . honden, 3 Jan. 2} pCt. Konaols per Febr. 971/8- Pnrljn. 4 Jan. 8 pCt. Rente 102.02, nieuwe jpüb. Heulen, 4. Jan Wearsgestsldheid: Schoon. llljnhooglei (’s voormiddag: ll uur) 2 M. 63 cM. Val 35 0M Scheepstijdlngan. Amsterdam aang. 3 Jan., st. Batavia. Parainaribo aang. 3 Jan., st. Hendrik, van Amsterdam. Myrmidon, van Prins F rederik Paramaribo vertr. 3 Jan., st. Prins Willem II, naar Amsterdam. Kunstnieuws. DOKTER RAM EAU. Kunstmin is niet gelukkig geweest in de gis- teren gewaagde poging op dramatisch gebied. De zaal was niet gevuld en op het genotene viel wel een aanmerking te maken. De zaal was voor deze gelegenheid op onge- veer H, door een strakhangend gordijn _van zolder tot vloer afgesloten, het orkest uitge- bouwd om de diepe ruimte weg te maken, de beneden loges _o’avant scène eveneens van gor- dijnen voorzien. Het vreemde uiterlijk went al spoedig en voor verdere gelegenheid zou het groote gordijn meer dan een grauwe lap kun- nen worden. Dan kan gekonsiateerd worden, dat de proef wel gelukt is. De verstaanbaarheid der toobeelisten was voldoende, de zaal was niet meer te groot. _ Maar willen de dramatische soirees ooit zich inburgeren, dan dient een andere troep met de voorstelling te worden belast. De produktiën van het „Nederlandsch Too- neelgezelschap van het Paleis voor Volksvlijt” te Amsterdam bewegen zich in eene bepaalde richting, die herinneringen in me oproept aan „Afgesneden brandalarmen” of „Levende brug- gen”. Het vermogen van dat eigenaardige naar waarde te schatten bezit ik niet en zal in een Zondags-publiek ongetwijfeld eer in genoeg- zame mate worden aangetroffen, dan bij diegenen, die Kunstmins bestuur bij voorkeur tot deze soirees noodigt. Ik hoor, dat kontraktueele bezwaren het optreden van goede troepen in Kunstmin vrij- wel onmogelijk maken. Dan voorzie ik, dat deze procfneming wel als zoodanig op zich