Tekstweergave van DD_1946-11-15_005

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
llù Pag. 5 o 4 N ecl-lnclië was het stiefkind l bij de oorlogvoering Nederlandsche autoriteiten in hooge \ mate hiervoor verantwoordelijk Veel critiek op Mounthatten onverdiend {G55 BATAVIA. (Ass, Press) - Vier „geheimen van de eerste orde", die de ‘inleiding hebben gevormd op de stormachtige na-oorlogsche geschiedenis van Ned.-Indië, zijn thans door hooggeplaatste Nederlanders onthuld, wier verklaringen als volgt samengevat kunnen worden: l. MacArthur had na de cam- pagne op de Philippìjnen een invasie op Java beraamd, Deze werd eerst door de gezamenlijke statcheís afgelast, nadat de Australische troepen op Borneo bloedige „springplank-gevech- ten" hadden geleverd. t-HFD w‘ ■T■JGÂDÀZFHWÙQÀV■.’ 2. Mountbatlen werd er practisch niet eerder dan misschien 24 uur van tevoren van op de hoogte gesteld, dat het Ûppeï- bevel voor Z.O. Azië op 15 Augustus 1945 de verantwoor- delijkheid voor Ned-Indië op zich zou nemen. l. Hooge Nederlandsche officieren in het gebied van den Stillen Oceaan hebben er tot het aller- laatste oogenblik tevergeefs op aangedrongen, dat de Amerika- nen Indië zouden bezetten. Engeland kan zijn taak niet aan w. vil-ú . (u u een-m»: Critíek van Eden over Britsch beleid ‘in Duitschland Eden heeft gisteren in het Lager- huis verklaard, dat ondanks de overeenkomst van Potsdam. „T03 zeer onlangs door de Russische ge. allieerden, voorzoover hij wist, geen enkele bijdrage van welken aard ook was geleverd tot het be. handelen van Duiïschland als een economisch geheel." Tenzij Rusland een volledige en afdoende bijdrage levert tot het economische leven van Duitsch- land, aldus Eden, moest Engeland in zijn zone geen fabrieken meer ontmantelen ter verzending naar Rusland als schadeloosstelling, Edens verklaring, dat het be- sîuur van de Britsche zone zijn taak niet aan kan, gedeeltelijk door een verkeerde organisaîie, gedeeltelijk door gebrek aan be. lrwame menschen, oogstte luiden bijval. Wij bezitten niet de noodige menschen om zelf de zone îot in details te besturen, maar wij hebben ook niet de noodige ■appen gedaan om het bestuur aan de Dultschers over te dragen en daarop te. doen toezien door een kleinen maar competenten Britschen staf. John Hynd, de minister verant- woordelijk voor het Britsche be. stuur in Duiischland, heeft op enkele opmerkingen van Eden ge- antwoord Hij zel dat er alle reden was te verwachten, dat het ver. hoogde rantsoen van 1550 cajorìcën Per dag tot het einde jan deze maand voor minstens 80 pet. van den bevolking kon worden gehand- haafd Hij was het niet eens met Eden, dat het Brìtsche bestuur in Duitsch land niet tegen zijn zaak was opge- wassen, doch, gaf Loc, dat niet elke Dost door den meest geschiktcn man wordt vervuld. Russen sluiten hun zone voor Amerikaansche journalisten Amerikaansche journalisten zul- len niet meer in de Russische zone Van Duitschland worden toegelaten, hebben de Russische autoriteiten bepaald. Men vermoedt. dat dit ver- ook voor Engelsche correspon- denten zal gelden, Een goed ingelichte Amerikaan Bfîhe bron schrijft de Russische ac- l-‘C’ toe aan vemolgenheid van de Russen over berichten in West-Euro- Deesohe kranten over de deportatie P11 Duitsche arbeiders naar Rus- ‘ïîldven over hernieuwde demontage Van fabrieken als herstelbetalingcn 4. Dat de onafhankelijkheidsbewe. ging van Soekarno op groote schaal den steun der inheem- schen had verworven. realiseer- den de Nederlanders zich niet voor zij op Java waren aange- komen. Indië vervulde in den oorlog in den Stillen Oceaan de rol van stiefkind. Toen de Engelschen in 1943 het geallieerde opper- bevel in Z.O.-Azië op zich namen, wenschtcn zij dit oorlogstaooneel uit te breiden tot lndìë en om- liggende gebieden. Hun doel was — zoo redcneeren deze Neder- landers -—— de herovering van Britsch Nóord-Borneo en Sera- wak te bespoedigen, het Britschc prestige in geheel Z.O.—Azië te versterken en zich van bases te voorzien voor de herovering van het strategisch belangrijke Hong- lkong. l Bevoegde Nederlanders ver- klaren, dat de Amerikanen te ‘dien tijde die uitbreiding niet wenschtcn, omdat, ofschoon wel- isvszaar de Britten de noodige ring van het materiaal aanzien- lijk zwaardere lasten zou hebben gelegd op de Ver. Staten en dit materiaal naar Amerikaansch operaties, welke rechtstreeks tegen het Japansche moederland gericht waren. pen en materiaal te hulp te komen in Birma, omdat de cam- pagne in Birma ten doel had een weg over land naar China te openen, Deze werd noodzake- lijk geacht om China in staat te stellen den oorlog voort te zetten. Pas op de conferentie van Potsdam, eerst maanden later gehouden, stemden de Ameri- kanen er in toe, Indië aan de Britten over te dragen. De datum voor deze overdracht was voorloopíg bepaald op een dag in October 1945, nadat de troepen van Mountbatten de „Operation Zipper”, dat was de voorgenomen invastie op Malakka, zouden hebben vol- tooid. Intusschen werkte MacArthur plannen uit voor de bevrijding van Java. Hij streefde ernaar na de campagne op de Filippíjnen zijn troepen de hoogste gevechts- waarde te doen behouden. Hij was destijds van meening, dat een invasie in Japan niet voor de lente van 1946 zou kunnen gelukken, omdat de noodige winteruitrusting niet voorhanden was. Door op Java toe te slaan zou men Japan berooven van de rijke bronnen der grondstoffen, die het uit Indië zoo buiten- gewoon hard noodig had. Alles was gereed voor, de invasie op Java, toen deze door de gezamenlijke stafchefs plotse- ling werd afgelast, naar het schijnt omdat admiraal Chester Nimitz hu-n had medegedeeld, dat Japan zoo verzwakt was, dat een invasie reeds in de herfst van 1945 mogelijk zou’ zijn. De hoogste Nederlandsche nutorileiten in het gebied van ‚ie Pacifíc, die op de hoogte wa- ren van Engelands gebrek aan troepen in Z.O‚-Azië bleven er zelfs na de beslissing van Pots- dam op aandringen, dat de Ame- rikanen Indië zouden bezetten. Zij waren van meening, dat Mac- Arthur op zijn minst wel vier of vijf divisies kon afzonderen om« met spoed de Japanners op deze rijke eilanden te ontwapenen. Dr. Van Mook heeft dit na den oorlog ronduit in een rede toege- geven. . In het midden van Juli 1945 werd aan de Nederlandsche ver- bindingsofficieren te Ma■llla meegedeeld, dat de overdracht definitief was en dat Mountbatten in plaats van met October per 15 Augustus de verantwoordelijk-l held voor Indië. op zich 20u nemen. Tengevolge van een zekere verwarring, die nooit opge- helderd is. bereikte dit nieuws het Engelsche hoofd- ‚kwartie: eerst veel later. troepen zouden leveren, de leve- Mountbatien heeft medege- deeld, dat hij van deze over- dracht niet vóór 14 Augustus heeft gehoord. Zijn troepen waren toen reeds bezig met de „Operation Zipper", Als klap op de vuurpijl kwam de overgave der Japanners. Voor de bezetting van Indië werden op het laatste oogenblik eenige Britsche strijdkrachten aan de bezettingstroepen van Ma- lakka onttrokken Naar de mee- ning van leidende Nederlandsche autoriteiten is Mountbatten dan ook een slachtoffer van de om- standigheden geweest en is de critiek, door vele Nederlanders op hem uitgeoefend wegens het langzame tempo der bezetting van Java en het gebruik van te zwakke strijdkrachten, ongerecht- vaardigd. De Nederlanders geven toe, dat zij in hooge mate zelf ver antwoordelijk zijn geweest voor het feit, dat de geallieerden het belang van het probleem van Indië niet hebben ingezien. Doordat de Nederlandsche onderzeebooten in beslag werden genomen door krijgsverrichtin- gen, zijn er geen verkenningen op Java uitgevoerd. inzicht onmisbaar was voor rleë De Amerikanen waren wel: bereid, de Engelschen met troe-: Wat de Nederlanders wisten over wat gebeurde achter het ijzeren scherm, dat Java omgaf, kwam van „romusha’s”‚ Javanen, ontsnapt uit de colonnes der Ja- pansche slaven-arbeiders op Noord Nieuw-Guinea. Deze „ro- musha’s” waren over het alge- jmeen tegenstanders van de onaf- ghankelijkheidsbeweging van Soe- îkarno. Eerst later werd het den Nederlanders duidelijk, dat zij ldit waren, omdat Soekarno hen had gebracht tot wat praktisch slavernij bleek te zijn. Nog op den vooravond Van hun terugkeer naar Java. onderschat- ten hooge Nederlandsche ambte- naren te Smgapore in gesprekken met Mountbatten de kracht van Soekarno. Thans geven Neder- landsche hoofdambtenaren toe, dat zij zich op den dag van hun terugkeer te Batavia bewust wer- denvan het nationale karakter Van de onafhankelijkheídsbewe- ging. „Maar toen was het te laat” —— zoo zeggen zij. Mededeelingen over overleden krijgsgevangenen Eind November zal in Nederland ds. J. C. Hamel aankomen. die als veldpredikcr bijstand heeft verleend aanmhonderdcn. die in kampen 2:: Indze zijn overleden Het betreft [hier de ‘volgende kampen: Chunrzi. Smgapore. Kin Sajok. Rinrin Ta- markan en Nongplarluk II in Siam en Fukuotsa kamp 17 in Japan. Ds. Hamel zal der: korteirtijd. dien hij in ons land verblijft. be- steden om in Nederland rond („c reizen om “weduwen. weczen en ouders van in kri_jgsge-vangeris‚chrip overleden kameraden te bezoeken, In verschillende doelen v'a.n het land stelt hij zich voor te spreken en spreekuur te houden Teneinde dit werk zoo vruchtbaar mogelijk te maken worden zij. van wie familie- leden in een van de genoemde kam- pen zijn overleden, verzocht reeds nu te schrijven aan ds. Hamel p/a Comeniuslaan 25 Bussum. Wanneer hij in ons land is gearriveerd, kan hij zich dan zoo spoedig mogelijk met ieder‘ in verbinding stellen. _ De kabinetscrisìs in België opgelost Communisten tevreden gesteld Camille Huysmans, de Belgische eerste minister, heeft gisteren ver- klaard, dat de kabinetserisis is op- gelost. Toen de socialistische fractie ‘s middags vergaderde, heeft zij besloten dat Bruufaut, de socia- „listísche vice-voorzitter van de Kamer. zijn ontslag zal aanbieden. Lahaut. de voorzitter van de com- munistische partij, zal dus nu eventueel in zijn plaats gekozen kunnen worden. De communisti- sche kamerfractie heeft haar vol- doening uitgedrukt over deze fezomoelkoming van de socialisten. De Belgische Senaat heeft met 82 tegen 76 stemmen zijn vertrou- wen in de reseerinig uitgesproken, meldt het A.F.P. Nederland moet economisch voet in Duitschland krijgen En daarbij de geallieerde plannen niet tegenwerken Twee bekende Nederlanders. dr. P. H. Fentener van Vlissingen en prof. dr. S. Posthuma, hebben het vraagstuk van onze economi- sche betrekkingen met Duitsch- land besproken. Pret. Posthuma zag de toekomst te dien aanzien zeer somber in. Mei de grootste voorzichtigheid, maar ook met de grootste beslistheid" zal zijns in- ziens moeten worden opgetreden om de catastrophale gevolgen van den oorlog zooveel mogelijk af te wenden. De nu door de geallieerden ten aanzien van Duiîschland voorge- stane plannen zijn natuurlijk gegeven door politieke overwegin- zen zoo zeide hij, en onmisken- baar heeft ook ons land er belang bij. dat DuitschÌand niet opnieuw ‘en bedreiging zal gaan vormen. Daarnaast zal men zich echîer moeten realisceren welke de eco- nomische gevolgen van deze plan- nen voor Nederland zijn, En als dat geschiedt zal men niet opli rnistisch kunnen zijn, Gelracht zal moeten. worden om, met behoud van de politieke beginselen van de geallieerde plannen, zooveel mogelijk de —. Frankrijk heeft weer een nationale vergadering Communisten lonken naar den presidentszetel ditmaal 19 zetels gewonnen. Hun partij beslaat uit oude políîicke rotten, zooals Herriot. en eenige frissche jonge krachten Tot nu ‘oe hebben zij zich uit, eigen ver- kiezing in de Oppositie gehouden. Maar nu er een echte kamer is Hekomen en niet. zooals tot nu toe îufeemaal is gebeurd, een kamer. wier hoofdtaak het, maken van een grondwet is, willen zij wcl EÎlQÊTÊgQCÏC■, Maar Bidault heeft de beste kansen Varn onzen correspondent PARIJS. Voor de eerste maal sinds de bevrijding van Frank- rijk, nu ruim twee jaar geleden, is het land een nationale verga- dering rijk, die verleden Zondag is gekozen en het vijf jaar moet uithouden. Do volgende maand moet de ‘vree-de Kanjer — via getraptt‘ verkiezingen —— worden gekozen en aan het einde van het jaar heeft Frankrijk. evenals vóór don oorlog, weer eenuit twee kamers bestaand parlement, dat den pre- sident vnn de republiek zal kie- zen. Deze autoriteit; wijst dan den president van den minister- raad aan, de nationale vergade- ring moet aan die keuze haar fiat geven en dan pas dat is in het begin van 1947, kan men een nieuwe rezc-ering beginnen Íe vormen Tot dien zal Bidault met zijn ploeg van katholiek-demo- crzfen. communisten en socialis- ten. de loopcnde zaken afdoen. Nu de (rmnmunisten als de sterk- ste par'ij uit de stembus zijn ge- komengxzvil één hunner, namelijk de gewezen mijnwerker Mauricc ‘Thorez, natuurlijk premier wor- den. Zoover zal het wel niet ko- men, want elke andere partij uil er wel voor passen onder dezen dpmagoog in de rezeering te gaan zvten. De socialisî-n hebben zoon gevoeliger) tik Op den neus gehad. dat zij wcllícht ook niet het pre- mlGTSCllàD zullen ambiecrcil. Het zal dus best kunnen gebeu- ren, dat er weer een katholiek democraat, b.v. Bidault, de leiding zal krijgen, hoewel de communis. len de eisch stellen, dat Thonez president moet worden, Behalve de drie partijen, die nu de regcering vormen, wordt het niet onwaarschijnlijk geacht, d3‘. de radicaal-socialisten er nu bij- Tenslotte nog een enkel woord over het verloop van dcn nu uit- gestredcn verkiezingsstrijd. Waar Ging het eigenlijk om? Het ging’ om voor of tegen het commu- msme De partijen, die tegen hei communisme te keer gingen, ‘Waren zoo talrijk en op andere punten zoo verdeeld. dat het nie‘. denkbaar is. dat zij een. heche regeeringscoalitie zouden kunnen vormen, Natuurlijk heeft generaal de Gaulle ook invloed gehad op dezen strijd. Met zijn autoritaire ideeën gaat alleen de uiterste rechterzijde mee. Maar alle par- tijen hebben een warm plekje in hun gemoed voor hem bewaard. omdat hij in Juni 1940 de eer en de vlag van dit länd heeft gered en nog steeds gaal; zijn toon uit- gesproken gcvleuge-ld woord van mond tot mond: „Frankrijk heeft een slag ver- loren, maar het heeft niet den oorlog verloren”. Toch 45 uur loon voor de bouwvakarheiders ÛD verzoek vari den bedrijfsraad voor het bouwbedrijf heeft he‘ College van rijksbemiddelaars goedgekeurd, dat werkgevers in het bouwbedrijf, die zulks wen- schen, aan hun arbeiders, die in verband met het daglicht geen 45 uren per week arbeid kunnen verrichten, niettemin maximum áö-uren loon betalen. Deze regeling is op 4 November j gehaald Zullen worden, Zij hebben, in werking getreden. economische catastroaphen af te wenden. Wij zullen tevens de herinnering aan dezen oorlog en wat ons werd aangedaan moeten afwegen tegen- over onze eigen levcnsnooclzaak. Voor die levcnsnoodzziak is noo- dlg. dat- persoonlìjke contacten in Duitschland worden gelegd. Een motie Naar aanleiding Van de rede vann den heer Fentener van Vlissingen nam het Verbond van Neud Werk- gevers een motie aan. waarin er op wordt gewezen, dat de wel- vaart van Nederland sedert (al van jaren voor een groot deel af- hankelijk was van de economische betrekkingen met het Duitsche achterland. Nederland mag het recht op- eischen gekend te worden in het overleg tusschcn de gcadieerdcn over denJockomsîígen status van het Duiîsche bedrijfsleven: eener- zljds, om te voorkomen. dat de Duitsche indusîrieele expansie in bepaalde richtìngexi ten nadee-„le van Nederland. kunstmaïig- zal worden bevorderd anderzijds, op- dat Duitschìand wed?!‘ zijn vree- zere positie van leverancier ‘van noodzakelijke materialen en afne- mer van onze producten kan in- nemen. In het bijzonder de Neder- ‘andsche induslrie is uitgerust met Duiîschc machines. waarvoor geen vervangingsrmderdeelen‘ van el- ders te krijgen zijn. Ook Waren vPle bedrijven ingesteld op het gebruik van Duitsche grond- en hulpstoffen, die nu nerVgenS vol- doende verkrijgbaar zijn. ‚ nmmwv-‚wrnmnn ‘F"d"‘«îfaôl■î■'7‘ü“f -._:-: vw“ laan-w r „ , Vrijdag‘ «IS November 1946‘ DE ‘DORDTENAAR r Tenslotte hebben een aantal Nederlandsche onderneminïen in- \'eïiï-eeïln‚í"ëbelânéîeii m Duitsche bedrijven. die zij nog niet “teer 77102811 beheergn en controleercn. De wederopbouw van Nederland 1e thans op een punt gekomen dart niet langer op voorziening in die behoeften kan worden gewacht V.S. zouden betrekkingen met Roemenie verbreken De Vereenigde Staten zijn van plan alle betrekkingen met Hoe- menië te verbreken, meldt het A.F.P. uit Washington. De Roemceunsche Oppozîlilerpûî- tijen hebben een nota gezonden naar het Amerikazvnsche. Emigel- scvhe en Russische minizúerìe van bui-tenlaindscîhe zaken. inzake de activiteit vani dìe Roemeen-salie reigeerirng betreffende de verkie zmgen, Zij verzoeken interna■o» navle interventie. Minder steenkool uit Britsche zone Weer verlaging van den export U In een gemeenschappelijke BrILsCh-‚Àmcrìkaausche verklaring‘ wordt bekejjd gemaakt. dat de uit- voer van kolen uit de Britsche zone van Duítschland drastisch verlaagd wordt. Een verlaging van 350.000 ton gaar 1 December in en zal duren tot Maart. De HUÎOYlÍOÎlGWl moesten reeds in October den uitvoer van steen- kool naar de bevrijdt’: gebieden van Europa, die in de Europee- sche sleenkoolorganisatie verte- genwoordigd zijn. met 150.000 ton per maand verlagen. Deze verla- ging is thans met 300.000 ton ver- groot Tot nu toe heeft men steeds een maximum hoeveelheid kolen uit- gevoerd. zondcr te letten op de economische gevolgen voor de Britsche zone. „Deze verlaá-ÍDE”. verklaart men. „zal op den duur in het belang zijn van de landen. die er nu door worden gedu- peerd.” 1/