Tekstweergave van DD_1952-01-05_003

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
DE DORDTENAAR r- Pag. 0 Advertentie d1 GOED SCHILDER!!! . KÜNSTHAN VERMEULENW■NBRUG 3 O l Gouden bruiloft Vliegtuigbouwers hadden goed jaar Dat ook Dordtse belangenhierinee ‘r,- Aviolanda en De Schelde kunnen gemoeid zijn, valt m... te begrijpen, de toekomst met vertrouwen et zien tegemo Werden bij de aanloop van de belangrijke Gloster Meteor order in het afgelopen jaar nog onderdelen door - de Gloster fabriek in ‘Engeland aan van ver- lant. lenk dat den ge‘ ein- ver- {ers ster had aor- gens aats lcht ant, wrak aire atie ken bije llîâ- ìlre )0!‘- Aviolanda te Papendrecht geleverd, thans geschiedt de productie hier geheel in eigen bedrijf, zo schrijft de directeur, de heer H. A. Burgerhout‚ in het eerste nummer van het officiële orgaan van de K.N.V.L.‚ dat door fusie van de bladen Vliegwereld en Avia ontstond. In hetzelfde nummer verscheen een bijdrage van de bedrijfsleider van de N.V. de Schelde te Dordrecht. de heer H. Chef d’Hotel. Deze maakt met vreugde gewag van het fraaie dontract. dat in 1951 werd afgesloten met de Svenska Aero Akjiebolaget te Linköping in Zweden. De Schelde hernam met ere zijn plaats in het verband der vliegtuigbouwende Nederlandse bedrijven. _ Aviolanda ruim van orders voorzien Van de Kon. Ned. Marine werden vele opdrachten voor revisie en repa- - ratíe ontvangen. Hiervan kunnen o.a. worden genoemd derevisie en ver- bouwing‘ van Firefly vliegtuigen als-- mede een order voor het leveren van Catalina-vliegboten. Van het comman- do leger-luchtmacht Nederland wor- den regelmatig opdrachten voor revi- sie en inspectie van Harvard-vlieg- tuigen ontvangen, voorts orders voor diverse binnen- en buitenlandse on- dernemingen, waaronder K.L.M.‚ de Zwitserse en Belgische ‘luchtmacht. Voor 1952 is de fabriek ruim van or- ders voorzien en Áviolanda biedt thans aan meer dan duizend werkne- mers werkgelegenheid. nen . ‚JkS het log .ng De Schelde op volle toeren Het contract met de Svenska Aero- plan A. B. te Linköping betrof een belangrijke serieboulw van Saab-Sa- firs type 91 B. bestemd voor de Zwit- serse luchtmacht. Voor deze drie per- soons trainingstoestellen worden de Linköping-motoren, Hartzell-propellers vlieginstrumenten enz- door de Zweed- se fabriek ter beschikking gesteld hetgeen een belangrijke deviezen- besparing betekent. Zoals bekend ontving de Rijksluchtvaartschool reeds 8 door de fabriek te Linköping gebouwde Safirs die dit jaar in de Schelde-werkplaatsen o.a. V-an ra- diouitrustìng werden voorzien en in verband hiermede nog op enkele pun- als men zich realiseert wat het reeds betekent dat zoveel honderden ar- beidskrachten in het bedrijf aan de Kilkade en in Papendrecht een goe- de werkgelegenheid hebben en hou- den. Het nationale belang van de vruchtbare werkzaamheden dezer bei- de bedrijven gaat uiteraard het plaat- selijk gewicht verre te boven. In de Kolfstraat 81. in een ‘echt oud- Hollands huis, dat er al 220 jaar staat, woont een echtpaar, dat het vandaag ongetwijfeld bijzonder druk zal hebben. Het zijn de heer L. Leendertse en me- vrouw G. Leendertse-van Gerp,‘ die hun gouden bruiloft vieren. Hoeveel kinderen, kleinkinderen en achter-kleinkinderen de Wettelijke regeling Van ’t cadeaustelsel De Kamer van Koophandel en Fabrie- ken voor Dordrecht en Omstreken komt op Woensdag 9 Januari as, des namid- dag; 2.30 uur, in het gebouw de]: Kamer ten gewijzigd. Dit zijn Safirs van het “de kunt °'3- Ver” type 91 A__De 91 B toestemen zunèn zitter en van twee onder-voorzitters; sa- aanmerkelìjk van de R.A.F.-vliegtui- gen verschillen. Er moest dan ook in de afgelopen maanden weer voorbe- reidend werk worden verricht en de samenwerking met de Saab-faibrieken lS in dit opzicht uitstekend. In het begin van 1951 werd de laatste hand gelegd aan een moderne nieuwe loods, speciaal ingericht voor vliegtuigbouw. Hierin is de productie thans in voll- le gang, en zoals de verwachting is zal de aflevering der toestellen in de loop van 1952 opgevoerd kunnen wor- den tot tien per maand. In deze vliegtuigbouw werkzaamheden vin- den bij de Schelde 125 à 200 man hun taak, en wanneer verdere or- ders mochten volgen, hetgeen zeer aannemelijk is, zal dit aantal nog be- langrijk uitgebreid kunnen worden. De Schelde-vliegtuigbouwers zien de toekomst met vertrouw-en tegemoet. Geneeskundige ver- zorging onderwijzend personeel Meer soepelheid gewenst Voor h-et ene bedrijf meer, voor het andere minder, zalook gelden wat de president-directeur van Fok- ker, ir. P. C. Vosl als zijn visie gaf op de ontplooiïngsmogelijkheden van het vliegtuigbouwbedrijf: Wij zouden nu reeds nieuwe opdrachten moeten hebben■wil de fabriek eind 1953 kunnen beginnen met de a■e. vering van nieuwe orders. Waarom men de kostbare tijd, die juist nu Op 11 December j.l. werd overeenkom- stig een voorstel van B. en W. d_d. 26 November 1951 een tijdelijke regeling met betrekking tot de geneeskundige verzorging van het onderwijzend perso- neel vastgesteld, Deze regeling zou gel- den voor het tijdvak van, 1 Juli 1950 t.m. 31 December 1951, Bij K.B. van 13 De- cemfber 1951, is een intcrimregeling vast- gesteld voor het jaar 1951 inzake een te- gemoetkorning in de kosten, verband houdende met ziekte. Deze regeling geldt voor het burgerlijk rijkspersoneel, waar- onder ook het onderwijzend personeel, welk: bezoldiging bij de wet of Koninklijk Besluit is geregeld. Ingevolge deze re- geling zal aan het onderwijzend perso- neel over 1951 een bedrag van 1.8 pet. van het jaarsalaris worden uitgekeerd tot een maximum-bedrag van f 50 voor Gelijke kansen op de Middelb. school Het college van B, en W. vindt de regeling betreffende het in bruikleen geven van boeken en leenníddelen aan de leerlingen van het gemeentelijk Ly- ceum en het Gymnasium niet geheel be- vredigend, hoewel deze regeling geheel overeenstemt met de rijksregeling op dit gebied. T-ot nu toe werd een gemiddeld rapportcijfer van 7 als maatstaf geno- rmen alsmede een bedrag aan schoolgeld van f 42 of minder. Het onbevredigende hiervan is, volgens B. en W. dat kinde- ren van ouders met een inkomen bene- den een bepaalde ‚grens en die toch een middelbare schoolopleiding willen en kunnen volgen, dit niet zouden kunnen bereiken Wegens de vrij hoge kosten welke zijn verbonden aan de aanschaf- flng van leermiddelen en schoolboeken. Laat men de eis van gemiddeld een 7 val- len. dan. krijgen deze kinderen gelijke kansen. Aan deze wijziging del- betrokken re- geling zijn uiteraard kosten verbonden. B. en W. schatten deze extra kisten op f 7000 voor 1952, welk bedrag op den duur lager zal worden, omdat dan vol- doende schoolboeken in alle klassen voorradig zullen zijn. Daarom stellen B. 9?} W. de raad voor aan deze wijziging ZIJn goedkeuring te hechten en de begro- voor de voorbereiding van de toe- gehuwden en van f 25 voor ongehuw- komstige productie beschikbaar is, laat vervliegen en dat nog wel in een Pêrìode. Waarin’ de buitenlandse vliegtuigfabri-eken tot de rand hun- ner capaciteiten zijn gevuld met bij- dragen? Ik _ben er in de eerste plaats van overtuigd, dat onze luchtmacht in dezen geen blaam treft. Z■ is niet 911501100111. maar moet haar taak, strijdmiddeilen en dus ook haar ‚be- stellingen passen in het internationa- le kader van de Western Union en Atlantic pact. Helaas, het werk van de internationale westelijke organisa- tie is blijkbaar zo ingewikkeld, dat beslissingen wel heell erg lang op zich laten wachten. Als ik voor de naas- te toekomst een wens mag uitspre- ken, en dat niet all-een voor onze fa- briek. dan is dat deze: dat de wes- tersesamenwerking weldra de soe- Delheid mag verkrijgen van een glad- lopende bedrijfsorganisatie. Personeel van Van Rossum Ììng dienovereenkomstig te wijzigen. De ondefwllscommissie en de Financiële commissie kunnen zich met dit voorstel verenigen. í A dvetrtenfíe ‘Staat het mannetje buiten? Bij ouderwetse _mensen ziet U nog wel eens 2°“ „Weerhuisje■ als het regent staat het mannetje buiten. bij mooi weer het vrouwtje. Moderne mensen zoals ù hebben echter toch meer vertrouwen in een goede barometer, geleverd door Opticiën Groeneveld. Er is momenteel, zowel in rometers als in thermometers en hygrome ers een ruime sortering. Wij tonen U gaarne onze collectie. keerde tot oude liefde terug Het personeel van de N.V. Van Ros- sum’s Motoren te Papendrecht heeft in het afgelopen jaar een reisje naar Parijs gemaakt. l_-_Iun echtgenoten lilen zij, zoals dat bij goede trekkers gebruikelijk =1S‚ thuis. Ten einde hun eega’s eens te laten zien, hoe zij de vier dagen in de Lichtstad hebben doorgebracht en ook om zelf eens wat na te genieten van die prettige tijd, heeft de perso- HQÊÏÌSVQTGHISIIIE Van bovengenoemd be- drijf gisteravond in N.A_B. een feeste- lijke bijeenkomst belegd, die vrijwel ge- heel was gewijd aan Frankrijk. Na het vriendelke welkomstwoord van de voorzitter, de heer G. J. van Pergen, heeft de directeur, de heer‘J. van Rossum, in een kort en geestig betoog, tal. van herinneringen aan die prettige reis opgehaald. Daarna kreeg de heer Th. Allebrandl, reisleider van de Cebuto, die de tocht had geleid en in de Van Rossum-kring BRGIJHÌÍOFSO nonnen 4 dus werd begroet als een oude bekende, het woord en sprak een inleidend woord voor een aantal fraaie films, welke in Frankrijk waren opgenomen. Met grote belangstelling hebben de aanwezigen gekeken naar de film ,‚Tous les che- niins mènent en_ France”‚ ‚,L'assaut des aiguilles du Dlable”, de Cebuto-film „Een reis door Frankrijk", Zes dagen in Parijs”, een rolprent, die voor de aanwezl en natuurlijk extra veel be- korlng ad, omdat zij__vele plekjes van het onvergetelijke Parijs herkenden; en „Montmartre et ses peintres”, een film die het een en ander liet zien uit hef leven van de schilders, in Montmartre die onverbrekelijk zijn verbonden aan dit pltoresque stadsdeel van Parijs. r-Ie-V-I umuq—-.p,—‚;u.. ZATERDAG 5 JANUARI êniericain: Toneelavond ver. tot be- strlldlng der TBC. Kllnstmin: Helma en Selma, Waterstanden: Hoog water 11.24 en -55 uur; laag water_6.32 en 19.02 uur. — ZONDAG 6 JANUARI 1 waterstanden: Hoog water 12.29 uur; 33K Water 7.34 en 20.09 uur. w MAANDAG 7 JANUARI u ■terstanden: Hoog water 1.09 en 13.44 “r. laag water 3,47 en 21,24 uur. L DAGELIJKS W..“XOP: Tot en met Maandag „Zij die Däl vereren”, 14 jaar, Dinsdag tot en met à " boek Älsdersîag „Met de blanke sabel", 14 jr. ‘M13- _TOÍ en met Maandag „Het en der wildernis”, 14 jaar. Dinsdag tot zmet Donderdag „De vier veren”, 14 jr. dieáìâdagsdienst doktoren: De Zondags. “Men d voor huisartsen wordt waargeno- 33 t 19W- E. Meurslng, Joh. de Wittstr. Wègôsò 4884; Bleulandt v, Dordt, Vriese- 27' tel isâel- 5438; Pols, Dubbeldamseweg soòz 90 en Delhez, Spuiweg 55, tel. VNachtdienst apotheken: H. J. Tlioman, oorstraat 366, tel. 5302. B91 bil brand: 5555. ‚ 3°‘ bil. ongeval: 3444. Afscheidsavond „Hanna” Bestuur en leerkrachten van de Ge- ref. Zondagsschoolverensiging „Hanna”‚ hebbenugisteravornd tijden-s een bijzon- dere blleenkomst in‘ Patrimonium af- scheid genomen van een 30 tal leerlingen die de Zondagsschool gingen verlaten. Na het gemeenschappelijk zingen van Ps_ 138 las de voorzitter de heer C. de Wit een gedeelte voor. uit 1 Kon. 8. Naar aan-leiding hiervan wees hij op de bete- kenis van het gebed van Salomo en sprak vervolgens een hartelijk welkomst- woord tot ouders en leerlingen. Vervol- gens belicht/te de heer B. v. d. Weijde de geschiedenis van’ de 12-jarige Jezus in de Tempel en de Wijzen uit het Oosten. De heer Ardon vertelde een prachtig H den, Nu voor het onderwijzend perso- neel een tijdelijke rijsksregeling met be- trekking tot de geneeskundige verzor- zing voor het jaar 1951 is vastgesteld, zijn B. en W. van oordeel, dat de hier- boven genoemde gemeentelijke regeling kan vervallen. Voor het tijdvak van 1 Juli t.m. 3:1 De- cember 1950 zou evenwel een regeling kunnen worden getmffeigranaloog aan die, welke bij het besluit van 11 Decem- ber j.l. wend vastgesteld. Voor de gemeente beteken-t de tijde- lijke Rijksregeling met betrekking tot de- ze aangelegenheid een belangrijk finan- cieel voordeel, omdat de daaraan over 1951 verbonden kosten grotendeels door‘ het Rijk zullen worden vergoed. De kos- ten, verbonden aan het treffen van een gemeentelijke regeling over het tweede halfjaar 1950 zijn te stellen op pl.m. f 8500, Op grond van het vorenstaande stellen B. en W. de raad voor, het be- sluit d‚d. 11 December 1951 tot ‘vaststel- liäg van een tijdelijke regeling met be- tr kking tot de geneeskundige verzor- ging van het onderwijzend personeel in te trekken en een nadere regeling te treffen nopens deze aangelegenheid voor menstelling der vaste commissies; retri- butie stoomwezen; wettelijke regeling cadeaustelsel; credietverlening door de middenstand en uitvoering winfkelslui- tingswet. beide oudjes hebben? Wel, dat kon oma Leendertse niet zo precies zeggen. In elk geval, vertelde ze, zijnhet er bij elkaar zes en vijftig, waaronder zeven kinderen. ‘De heer Leendertse, die ondanks zijn zeventig jaren nog zo kwiek is als een jonge kerel, kan heel wat vertellen, als hij eenmaal goed op zijn praatstoel zit. Hij was, voordat hij zijn pensioen kreeg, monteur. Hij heeft op‘ diverse bedrijven gewerkt, o.a bij Jurgens, waar hij veer- tien jaar was. Drie jaar ben ik voor nat bedrijf in Engeland geweest, verhaald? hij. Wij moesten daar een boterfabriek bouwen. Ik heb toen vaak in angst g_e- zeten, als ik met vacantie ging, want ik was daar juist tijdens de eerste wereld- oorlog. Wij voeren dan steeds in convooi en het is al eens gebeurd, dat een vlieg- tuig een aanval deed op het sclup, waar- op ik was. De bommen vielen er rake- lings langs, maar ontploffen gelukkig iet. in openbare vergadeïng bijeen. aan deing van een voor- u De heer Leendertse is een man, die, evenals zijn bedrijvige, 69-jarige vrouw, niet van stilzitten houdt en daarom kan men hem elke zomer nog langs of op‘ het water zien met zijn hengel, waarmee hij al menig visje aan de haak heeft ge- slagen. advertentie VOOR AL UW BRUIDSWERK NAAR Blocmenmagazijn „Corona” Begijnhof 64 Tel. 8937 NOG STEEDS HET VOORDELIGST Een van de twaa Het’ schilder ij van. de maand lf tekeningen van Cornelis Veth, door Dordrechts Museum ‘aangekocht ERHEUGEND is de belangstel- ling, die ervan buiten Dordt be- staat voor de tentoonstelling van ca- ricaturale tekeningen van Cornelis Veth in het Dordrechts Museum. Niet minder dan de helft van de__bezoe- kers is „landelijk”‚ een bewijs, _dat deze expositie, waar de humor en geest op zo zeldzame wijze bloeien, de aandacht trekt. Hetgeen trouwens ook blijkt uit de ruimte, die bijv. het weekblad Elsevier voor een uitvoe- rige bespreking beschikbaar heeft ge- steld. Even verheugend is de aankoop van twaalf tekeningen door het be- stuur van het Dordrechts Museum, dat hiermee niet alleen een Dordte- naar van geboorte eert, maar tevens het museumbezit heeft verrijkt met een onorthodoxe collectie werk. E EN van deze twaalf tekeningen is gekozen tot het schilderij van de maand Januari. Het is een van Veth’s treffende reacties op een actueel ge- beuren in de kunstwereld: de toe- kenning van ‘de Jacob Marisprijs aan de schilder P.. Ouborg (ook al een Dordtenaar van geboorte) voor diens tekening Vader en Zoon in 1950. Zo- als men zich zal herinneren had deze toekenning een enorme rel tengevol- ge, veroorzaakt door tegen de ab- stracte kunst gekante schilders en journalisten, wier gedrag alle perken te buiten ging. Tapijten knopen geen probleem meer, dank zij nieuwe vinding 90k in Nederland z■n de dames zeer gemteresseerd voor handwerken, vooral als het betreft het vervaardigen van kar- petten, kleedjes, kussens eto. Waar het knopen van tapijten veel materiaal en tijd vraagt, heeft een Deense smid een eenvoudig apparaat gemaakt, waar de mooiste resultaten mee bereikt worden, terwijl het wolgebruik tot de helft te- ruggebracht wordt. Het apparaat trok in Denemarken (o.a. bekend door zijn huisvlijt) dusdanig de aandacht, dat na korte tijd reeds een wedstrijd gehouden werd voor de beste inzending. Inmiddels wordt het apparaatje overal ter wereld met succes verkocht. De werkwijze is heel simpel; men neemt een stuk hessian (een soort jute) in de maat, die het te maken tapijt moet hebben. Men spant dat o een spanraam, ‘dat voor een paar gil den te koop is. Dan tekent men zelf het patroon op de stof, voor zover men althans een patroon wil hebben (indien men geen jute gekocht heeft waarop al een pa- troon gedrukt ls). De rest is dan gemak- kelijk genoeg. Men neemt het apparaat- je, dat ongeveer dertien gulden kost, steekt de draad erin en gaat maar draaien. Het resultaat is verbluffend, ook al stuurt men niet al te best als be- ginneling, toch ziet het werk als men het omdraait (men werkt namelijk aan de verkeerde kant) er zeer egaal uit. Door het verzetten van het apparaat kan men de pool op diverse hoogten brengen, wat zeer effectvol werkt. Het is de moeite waard eens naar de demon- stratie te gaan kijken in de etalage bij Vroom & Dreesmann, van 7 t.m. 12 Ja- nuari 1952. „Vader thuis” Maandag 14 Januari komt voor het het tijdvak van 1 Juli t.m. 31 Decem- Nut de — toneelgroep Comedia met het ber 1950. blijspel van Clarence Day „Vader thuis". A d verfen fí e Ook Cornelis Veth had zijn com- mentaar en bracht die op de hem eigen wijze tot uiting: vol humor en, fantasie. Want hij laat in'zijn teke- ning. een kleine historie gebeuren: op verzoek van wijlen Jacob Maris worden vader en zoon geconfronteerd met hun portretten door Ouborg. Links zien we dan Jacob Maris staan, gehuld in wijde pelerine-jas, met hoge hoed en sigaar. Met aan- dacht slaat hij het tafereel gade. Op het podium staan vader en zoon naast elkaar (ächter hen zitten moe- der en dochter!) en hun tronies wor- A dverfenfíe Deze carícaturale tekening van Cornelis Veth, die tot titel draagt: Op verzoek van w■len Jacob Marís worden vader en zoon geconfronteerd met hun portretten door Ouborg, is een van de twaalf aanwinsten van het Dordrechts Museum. De tekening werd daarom als schilderij van de maand Januari gekozen STEEDS HZTVBESTE IN WHI- 6 t FILMS VAN DE WEEK Jungle Boek Jubileum Victoria Maandag 7 Januari zal het 25 jaar eleden zijn dat de heer D. M. Mijnhart, ' pleghelstraat 11, bij de N.V. Biscuit- en chocoladefabriek „Victoria? in dienst trad. Tot begin 1940 is de jubilaris hoofdzakelijk werkzaam geweest bij de bandovens in de biscuitfabriek, waarna hij aangesteld werd als nachtwaker, wel- ke functieh■ nog steeds vervult. Tevens neemt hij al jaren lang een vooraan- staande positie in bij die „Victoria- Brandweer”, waar hij ook een gewaar- deerde kracht is. Het spreekt vanzelf dat dit heuglijke feit Maandag in de fa.- briek de nodige belangstelling zal trek- ken. .‚ Humanistisch verbond ' Zondagmorgen spreekt voor het Hum. Verbond in de zaal Grote Kerksplein 1, dr. St. Lubienski over het onder- werp: „De taak van de kunst in de tegenwoordige cultuurcrisis". Geliefd dterenverhaal van Ktpling verfilmd Alghslexandex-‘Korda erbij een film aan te pa: komt, kan men er wel vast rustig voor geen zitten om de gewel- dige partijen massaregie en grootse schouwspelen over zich heen te laten gaan. Zo ook in de verfilming van een ‚deel van" Ruldyard Kipling’s „Jungle Boo ” — ——ba.sis van de symboliek in de welpenhorden der padvinder■ — die onder de Nederlandse titel „Het Boek —der Wildernis" deze week in Astoria draait. Te beweren dat de (menselijke) acteurs behalve Sabu als het door de wolven opgevoede mensenkind Mowgli er nauwelijks aan te ;pas komen, is natuur- , l■k wel iets overdreven, " ' imaar zoheel erg veell Aston!‘ j {scheelt het toch niet. v... voetverzorging blijft hel beste „i... ■ata iDe jungle met haar geheimzinnige sfeer, met haar dierengeluiden en (aan ‘het slot) in een beklemmend-wóeste brand, speelt de hoofdrol. Knappe mon- ‚t-age van een groot aantal dierenopna- rmen tot in de grootste close-ups toe, laat ook de dieren van Kipling intelli- gent ingrijpen in het verhaal: De tijger Sjir Khani, de zwarte panter Bagliera, de wijze reuzenslang Kaa, de wolvin ‘WAREN alle rollen verdeeld, dan kre- gen de koning en de koningin een ‘ìordtoe j uollzouermaken op Êriekoningen DEVOTIE ONTAARDDE ALLENG s i: HET GROTE WINTERFEEST, dart onze Germaanse voorouders ter ere van de Zon vierden, begon op 25 December en eindigde op 6 Januari, vandaar dlalt men Driekoningendag ook wel met de naam ..De—rtlieilldajg” aanduidde. Wist u, dat het grote huiselijke feest van de winter-in vroeger eeuwen het D riekonrinigenlf-eest was? Het Sint- Nicolaa-sfeest werd in die tijd namelijk uitsluitend door kinderen en met pret maken wachten tot gevierd — die volwassenen moest 6 "Januari. Maar dan wàs "het ook een feest! ‚OALS U ALLEN weet, ontleent de Driekoningendag zijn naam aan de drie Oosterse ‘ Wijzen, die het Kind Jezus bezochten. Later noemde men hen „de drie Koningen”. Het is nog niet eens zo lang geleden, dat in Amsterdam en op het platteland van Noord-Hollandde sterrezangers er op uittrekken‘ in witte hemden en met verguld papieren kro- nen op het hoofd om giften op te halen ter ere van het Driekoningenfeest; ook verlangden ze een deelvan de wafels en pannekoeken, het feestgebak dat ner- gens ontbrak. Een bekend sterrelied uit die tij-d is: Wij komen Dertienavond bezoeken, Heb je geen wafels of pannekoeken, Een, twee, drie in ’t beuterpateel, Mensen geeft ons ons aandeel. ET „zingen met_de ster” was aan- vankelijk het privilege van Schelle‘ ren en koorknapen, die voor geestelllke werden opgeleid. Hun liederen hadden h d strekking dan de la- sterrelie- verhaal waarnaar aandachtig werd ge- luisterd. Aan het eind: van de avond richtte de voorzitter zich in het bijzon- _ der tot de afscheid nemende leerlingen. Hij wees hun er op dat, hoewel het di- recte contact verbroken werd, er indi- rect toch nog altijd een band blijft be- staan. In dit verband daccht spreker aan de Geref. verenigingen ,‚Abia" en ‚,Lydia" die’ hen graag in de D.G.J.O. ge- lederen zagen Opgenomen, starre, ÎËËË gîioîiîllaaííle ersÉterre-stnaatliedjes. Het waren uitsluitend geestelllke deren, die met devotie gezongen werden. Het meest bekende liedje is wel: Hier treden wij, Heen. met Ome Wij zoeken Heer Jezus, hìtätjîâ Men nam algemeen aan, dat de leuz- dlge stern-zangers met hun schone lie- deren voorspoed en__zegen brachten aan elk huis, waar zij wonder, dat er met gulle hand gegeven aanklopten. Geen volkî’, dat in sterrezingen een gemakke- lijk iniddel vond om geld op te halen. dat natuurlijk zijn weg vond naar de herbergen, waar de sterrezangers zich niet bepaald devoot en achtenswaardìg gedroegen. Zij speculeerden op de zucht tot lachen en plezier maken bij de be- volking en takelden zich zo potsierlijk mogelijk toe. Er kwamen steeds meer sterrezangers; het werd een wedstrijd welke ster het mooist was en het hardst draaidefMeestal maakte één van de zan- gers zich het gezicht met roet zwart: hij moest immers Melchior de Moor voor- stellen? Voor het lied dat de sterrezan- gers zongen, bestond bij hen niet de minste eerbied. Zo, zongen ze’ zonder blikken of blozen: Wij zijn drie koningen, wij zoeken geen kind, Maar een teugje bier, dat ons - beter dient. Pannekoeken, wafels en bier, Daarom alleen komen we hier. U ziet, er bleef niets over van de eerbied, die men verschuldigd was aan de H. Koningen uit het Oosten. 3:111: zongen ze strijk en zet na elk i : Wij hebben gezongen voor uw deur en uw huis. Kom, wil ons verblijden met penning en kruis. Het woordje „kruis” is de naam van een geldstukje. Hieraan herinnert ons nog het dobbelspel: „kruis of munt". IN GEEN ENKEL GEZIN ontbrak op Driekoningen het ,‚‚Coninxbrood”‚ ook werd, vaak het een of andere gelds-tuk, wel ,‚Boonekoek” genaamd. De bakkers ïwearva-n de koorknapen’ thuis een vro- en huisvrouwen hadden handen vol werk alsook de l■ke Driekoningenavond konden vieren. met het bakken Van de 1110013 ronde Geref. Stadsevangelisatie die in irene Reeds in de 17e eeuw werden ‘de devote koningsbroden met hun prachtig glim- speciale b■eenkmnsten voor hen belegt. zangers verdrongen dooi-„bet gemeene mende korst. In het deeg was een boon bord kreeg met de boon er in, werd tot koning van het feest uitgeroepen. Op een bekend schilderij van. Jan Steen zien we hoe de koning, de koningin uitverkiest door haar de boon aan te bieden. Doch de koning en zijn hofhou- ding werden in „die goede, oude tijd" ook wel op een andere wijze gekozen. Als het nieuwe jaar zijn intrede had gedaan en de Nieuwjaarsprenten ‘met berljmde gelukwensen waren opgebor- gen, wachtte alweer nieuw werk en wel het maken van de konings- of trekbrief voor Driekoningenavond. Deze konings- brief was_ een volksprent, verdeeld in zestien kleine prentjes, die de koning, de koningin met. de hofhouding voor- stelden‚__e1k met een toepasselijk rijmp- je er bij. Wie de kunst van tekenen verstond maakte de koningsbrief zelf, doch z_e waren ook te koop bij de verr- ters, die er mee leurden in de straten. Eentonig klonk hun gezang: Koopt, koopt de trekbrief met de kroon! Koopt, koopt de trekbrief met de kroon! Of ze zongen: Koningsbrieven en kroon, en kroon! Koningsbrieven en kroon! Vrouwen en kinderen verdrongen zich vaak om de koopman met zijn mand vol prenten en de stok met ■ad- derende kronen. Elk gezin wilde im- mers feestvieren en op Driekoningen- avond hoorden de Koning, de Koningin en de hele hofhouding. WAT de zestien plaatjes voorstelden? Achtereenvolgens: Koning, Konin- gin, Raadsman, Rentmeester, Secretaris, Kamerheer, Hofmeester, Voorsnijder, Proever, Schenker, Zanger, Speelman, Portier, Kok, Zot en Zottin. De zestien prentjes werden na uitgeknipt en opge- rold te zijn, in een hoed door elkaar geschud en dan volgde detrekpartlj. Ieder lid van het gezelschap nam een reepje uit de hoed en wist dan welke rol hij op het feest had te vervullen, Het papiertje werd op de borst gespeld, zodat ieder kon zien met wie hij te doen had: met de konìn òf met de zot — met de raadsman ò de kok. a jgestopt. Wie de snede brood op zijn puntige kroon van verguld bordpapier op het hoofd en werden ze met stoel en al in de hoogte getild. Daarop gaf de koning de schenker het teken de glazen te vullen en aan de hofmeester ’t teken ‘de gerechten aan te bieden. De feestvreugde ontaardde meestal in geschreeuw, baldadigheid en grove on- matigheid in eten en drinken. Een toe- passelijk rijmpje onder de afbeelding van de koning was: Mit ik heden ben uw Koning, Lieve vrienden in dees woning, Het is mijn wil en mijn bevel, Dat gij hier drinkt en sneukelt wel. Bij de zot: . Ik ben de sot voor dese reijs, Al is ’t dat ik ben selden wijs, Men vint ’r meer van al dit lot, 'Al zijn sij niet in ’t sotte-cot. Nagaan AARDIG volksvenmaak op _ Driekoningenlavond was het „Kaars- Jes springen”. De zogenaamde konings- kaarsjes waren drie in getal; de middelste was vaak zwart en heette dan „het Moorke” naar Melchior de Moor. De kaarsen werden, in een turf als kande- laar, op de grond gezet. Het springen over de kaarsen gaf vanzelfsprekend aanlei- ding tot een uitbundige vrolijkheid, Al- lerlei liedjes werden er bij gezongen. Eén ‚der meest bekende is: Kaarsje-s, kaarsjes, drie aan één, Springen wij er over heen. Al wie daar niet over kan, Die en weet er nniermenldal van. De oorsprong van di-t gebruik vindt men in de gewogte van onze Germaanse voorouders, die, ls op Driekoningen de dagen weer gingen lengen, over hun ont- stoken vreugdevulren sprongen. Kent U de uitdrukking: „Met Driekoningen len- gen de dagen een haneechree”? IN DORDT Werd de Driekoningen- of Dertiendag lang in ere gehouden. Het kiezen van „de vroede koning" geschied- de op de bovenstaande wijzen. Het sprin- gen over ’de koningskaarsjes werd dan vooraf gegaan door het gebed van de vrome Dordtenaren. ' in de vijftiende eeuw hielden in onze stad op ‚Drieklonángendag „de gesellen van den groten ghilde van der Spoy ende affter ’t kerckhoff een dansspul mitten swaerde” en ontvingen daarvoor elk gildt XIfII stuivers. Het „kaarsjes sprin- gen” bleef lange tijd in Dordrecht in zwang. Waarom zou men ook niet dansen en springen als men daar lust in hadî’. . .‚ Terwijl ik mij verdiep in de genoegens van onze stadglenoten in „die goede, oude tijd” is het mij een raadsel hoe men de Domdltenaoar stijf kan noemen. ANNIE SURINK-GROEN ‚Racksja en Baloe de panter...... niet een van hen is er vergeten. Voeg daarbij die botsing van het ljulnglekind Mowgli met de beschaafde 'mens, en de verlaten stad in de wil- demis, waar een cobra de achtergelaten fantastische rijkdommen bewaakt —- dan is er stof te over voor een ver- ,haa.l met Tarzanachtige vermetelheden, zegevierend recht en gestraft kwaad- Alles in hellle kleuren en met gevoel voor de eprookjessfeer opgenomen. j Na Sabu treden Joseph Calleia, John ìQualen Rosemary de Camp en Patri- lciua 0’R:ourke op de voorgrond. gVrouwen die Amerika í vereert ä ‘Verpleegsters van Bataan Geen krijgsverrichting uit de tweede âwereldoorlog heeft dieper indruk op het {Amerikaanse volk gemaakt als de strijd ' om het schiereiland Bataan en het eiland Corregidor in de baai van Manilla. Geen ‘wapenfeit ook dat meer sprak tot de „nationale trots over zoveel getoonde dapperheid door zo weinigen. i Als die trots voor niet-Amerikanen jnog rechtvaardiging behoeft, draagt Ídaar de film: „Zij die wij vereren" alles toe bij. Zij werd na de oorlog, in Amerika met een overweldigende Luxor I sympathie ontvangen j en kreeg een des te gwarmer ontvangst, waar zij een schro- ‘imel■k verzuim goed maakte. Zij gaf óók gaan de vrouwen van ‚dit strijdtoneel —-- smet name acht verpleegsters — de eer, ìdie haar tot dusver door de grote massa ‚min of meer door onwetendheid was onthouden. Vrouwen spelen de hoofdrol- len tegen die bittere achtergrond van bloedige, hardnekkige vertragingsge- vechten: Claudette Colbert met haar Frans-innemende aard als luitenant Davey over de acht — Paulette Goddard als één van die moedige acht en als de vrouw die na de redding van het ver- pleegstersteam het onopgesmukt relaas van opofferende volharding doet. De laatste vertelt en de camera doet verder ' het: werk, zoals dat in een goede film behoort te gebeuren. Men zie de ontroerende plichtsbetrach- betrachting van deze acht vrouwen, hun leed om verloren geliefden, hun hopen, vrezen en .... .. angsten. Men krijge dan begrip voor de trots waarmee de Ame- rikaan in dat achttal de vrouwen van Advertentie MOT? HOUTWORM? dan behandeling met BLAUW ZU URGAS door „IÍECOB-NED-ERLAND" Kilkade 15 Dordt '—- Tele1’. 5771-5692 (Bijbedr, van de Stikstoffabr.) Uitspraken Van f de Rechtbank De Arrondlissements Rechtbank alhier deed_uitspraak in volgende zaken_ die veertien dagen geleden dienden, A. de W. werd niet strafbaar vel!‘- klaard‚__het .ten laste gelegde niet bewe- zen. Hij werd ontslagen van rechtsver- volging en moet 1 jaar proeftijd. in een inlichting doorbrengen. P. D. weird terzake van ontucht een gevangenisstraf van vier maanden met aftrek opgelegd. Hij wordt ter beschik- kíníg van de regering onder toezich-t van de reclassering gesteld, Ten aanzien van O, S. werd het vonnis , van de kantonrechter vestigd. G. de J. werd niet s afbaar verklaard. het ten laste gelegde niet bewezen. Hij wordt ter beschikking van de regering gesteld. ' íí: jBa/taan en Corregidor herdenkt en eert. den ‘vergeleken met de tekening Va- der en Zoon van P. Ouborg, die door Jos de Gruyter (een der juryleden) wordt opgehouden. M de confrontatie wat gemakke- lijker te maken heeft Veth de te- kening van Oublorg zo gecopieerd‚ dat het hem niet moeilijk viel de‘ lij-- nen in ‚de gezichten van de vader en de zoon te verwerken, die daar zo lijdzaam en onnozel zich laten ver- gelijken. Juist de overeenkomst tus- sen de tekening en de gezichten is een vondst, waarop de hele tekening is gebaseerd. En zelfs de meest en- thousiaste bewonderaar van Ouborg zal moeten glimlachen om de geest, waarmee het geval is bezien en ge- tekend. Want in dit commentaar schuilt geen kwaadaardigheid‚ welke in het geschrijf van anderen over de kwestie zo dikwijls tot uiting kwam. Bij Veth kwam eigenlijk alleen maar de; vraag op: Hde zou Jacob Maris staan tegenover de toekenning van de prijs, die zijn naam draagt, aan een abstracte tekening. En hij _laat de grote impressionistische schilder zelf optreden, die natuurlijk de _te- kening wil vergelijken met de origi- nele personen, die niet hebben be- staan, maar door Veth worden ge- creëerd. A L te veel woorden hebben we al geschreven over een tekening, welke eigenlijk weinig uitleg behoeft, die alleen maar is gemaakt tot glim- lachend amusement, zoals trouwens het grootste deel van de tentoonstel- ling. Geen wondendan ook, dat ve- le bezoekers het niet bij een keer la- ten en herhaalde malen terugkomen om telkens weer te genieten van_de pittige humor, die in ‚elke tekening aanwezig lS. De tentoonstelling duurt tot 15 Ja- nuari en er bestaat weinig kans, dat zij wordt verlengd; Wie het werk van Cornelis Veth — en daaronder de twaalf aanwinsten van het museum —— nog niet heeft gezien, diene zich dus te haasten. Want achteraf zou men wel eens spijt -kunnen hebben dit komische levenswerk van een oud-stadgenoot te hebben gemist. ANTHONY BOSMAN.